vrijdag 4 november 2011

Van krukwaarder tot lokhomo: kennisbank Nederlandse taal weerspiegelt veranderende maatschappij

Overgenomen persbericht INL d.d. 6 september 2011

De vernieuwde website van het INL biedt toegang tot de kennisbank van de Nederlandse taal (www.inl.nl). Deze kennisbank geeft zowel de betekenis van de oudste woorden als van de meest recente: woorden vanaf ca. 500 na Christus tot die van vandaag de dag. Bezoekers krijgen via een zoekbox toegang tot ruim 500.000 trefwoorden en bijna 2.000.000 citaten. Hiermee geeft de kennisbank niet alleen een beeld van de veranderingen in de Nederlandse woordenschat, maar ook van die in de Nederlandse en Vlaamse cultuur.

Betekenisverschuiving van woorden
Taal volgt maatschappelijke ontwikkelingen. De kennisbank bevat oude woorden als krukwaarder en dingvoogd (rechtsfunctionarissen), nieuwe woorden als lokhomo, lokfiets en lokauto, maar laat ook de betekenisverschuiving van woorden zien. Het woord paard werd vroeger in de eerste plaats in de landbouw en het vervoer gebruikt, maar we vinden het tegenwoordig vooral terug in context van sport en vrijetijdsbesteding. En wat zegt de veranderende betekenis van het woord borrel over onze tijdsgeest? Naast de oorspronkelijke betekenis ‘glaasje jenever’ is de betekenis ‘sociale gelegenheid met een hapje en een drankje’ ontstaan. Vooral die laatste betekenis komen we de laatste decennia tegen in het dagelijks taalgebruik.

Voor wetenschappers en andere taalliefhebbers
De kennisbank biedt informatie voor zowel wetenschappers als taalliefhebbers. De taalliefhebber kan woorden en betekenissen vinden. Ook kunnen verbanden worden ontdekt tussen woorden van vroeger en nu of tussen groepen van woorden. De kennisbank biedt wetenschappers onderzoeksmogelijkheden op het gebied van spelling, morfologie, betekenisontwikkeling en combinatiemogelijkheden.

Het INL · Schatkamer van de Nederlandse taal
De kennisbank is een product van het INL. Het INL bestudeert de Nederlandse taal en werkt aan een zo volledig mogelijke beschrijving van de woordenschat. Taal is altijd in beweging en de kennisbank beweegt mee. Daarom wordt de kennisbank door het INL voortdurend aangevuld met nieuwe woorden. Daarnaast beheert en onderhoudt het INL digitale taalmaterialen en stelt die via de TST-Centrale* beschikbaar.

*[Toelichting van de redactie:] De TST-Centrale is de Nederlands-Vlaamse centrale voor opslag, onderhoud en distributie van digitale Nederlandstalige taalmaterialen. Deze informatie wordt onder andere gebruikt voor onderzoeksdoeleinden.

Geen opmerkingen: