vrijdag 12 juli 2013

Nieuwe voorzitter Vereniging van Schrijvers en Vertalers

[persbericht]

De Vereniging van Schrijvers en Vertalers, VSenV, heeft een nieuwe voorzitter gekozen: Maria Vlaar. Zij gaat zich de komende jaren inzetten om de positie van schrijvers, vertalers, journalisten en scenarioschrijvers in de veranderende wereld van uitgeverij, krantenbedrijf en media te versterken en hun belangen te behartigen. Dat is besloten tijdens de halfjaarlijkse algemene ledenvergadering op 8 juni jl.

Maria Vlaar is de opvolgster van Pierre Spaninks die al vele jaren bestuurlijke functies heeft vervuld binnen de VSenV en de afdelingen, de laatste 2 jaar als voorzitter. Hij blijft zich als zelfstandig journalist toeleggen op publicaties over ondernemers en ondernemen in het bijzonder voor De Nieuwe Pers.

Maria Vlaar (1964) was eerder onder meer redacteur bij De Bezige Bij, adjunct-directeur van het Nederlands Literair Productie- en Vertalingenfonds (een van de voorlopers van het Letterenfonds) en voorzitter van de SLAA, de Stichting Literaire Activiteiten Amsterdam.
Sinds 2012 is zij freelance recensent en literair journalist, onder meer voor de Vlaamse kwaliteitskrant De Standaard, De Groene Amsterdammer, NRC Handelsblad en Boekblad, redacteur en adviseur voor diverse uitgeverijen en schrijvers, interviewer en moderator voor literaire festivals, en jurylid van de P.C. Hooftprijs.

De VSenV wordt gevormd door 3 afdelingen: de Vereniging van Letterkundigen VVL, de FreelancersAssociatie FLA, en het Netwerk Scenarioschrijvers.

----

Dit was een persbericht van de Vereniging van Schrijvers en Vertalers. Vertalersnieuws is niet verantwoordelijk voor de inhoud van dit persbericht.

Proefleessoftware voor vertalers

Door Cas Jamin

Iedere professionele vertaler kent het belang van herhaaldelijk proeflezen om goede, consistente vertalingen te kunnen leveren. Onder tijdsdruk willen er nog wel eens formele fouten in een vertaling sluipen. Met speciale proefleesapplicaties voor vertalers kun je in ieder geval een deel hiervan snel opsporen en verbeteren.

TQA-tools

‘Translation Quality Assurance tools’, of kortweg ‘TQA-tools’, zijn computertoepassingen die de vertaler helpen bij het proeflezen. Ze wijzen je op mogelijke lacunes, inconsistenties, interpunctiefouten of problemen met opmaaktags. Het kan gaan om proefleesfuncties die in vertaalapplicaties zoals Trados en MemoQ ingebouwd zijn, maar ook om speciale programma’s zoals ErrorSpy, QA Distiller, ApSIC Xbench, FineQA, Verifika en CheckMate.

TQA-tools hebben tweetalige vertaalgeheugenbestanden als invoer nodig. Daarom worden ook losstaande TQA-tools altijd naast vertaalapplicaties zoals Trados en MemoQ gebruikt.

Volledigheid

Een TQA-tool attendeert je op segmenten (zinnen, alinea’s) die helemaal niet, of onvolledig vertaald lijken te zijn. Zo krijg je een seintje bij een zekere procentuele afwijking in lengte tussen bron- en doelsegment of een doelsegment dat grotendeels identiek is aan het bronsegment.

Consistentie

Daarnaast helpt de software je om de consistentie van je vertaling na te gaan. Identieke segmenten die verschillend vertaald zijn worden uitgelicht. Hetzelfde geldt voor afwijkingen van de terminologielijst.

Fouten

Bovendien wijst een TQA-tool je op mogelijk verkeerd overgenomen getallen of data, verschillen in opmaak tussen bron- en doelsegment, spelfouten en interpunctiefouten. Ook kan een TQA-tool bij softwarelokalisatieprojecten controleren of aan bepaalde technische eisen voldaan is, zoals een maximum aantal karakters per interface-element.

In het gebruik

Met TQA-tools spoor je snel allerlei formele fouten en onvolkomenheden in je vertalingen op, waar je anders gemakkelijk overheen leest. Hierdoor blijft er meer tijd over om je te richten op de inhoud. TQA-tools geven wel regelmatig vals alarm, maar daardoor kom je ook veel potentiële onvolkomenheden op het spoor. Dergelijke software kan bijvoorbeeld geen rekening houden met stijlkeuzes. Misschien geeft het programma aan dat een bepaalde zin of term inconsequent vertaald is, maar is een variatie in woordkeus juist gewenst. Door te spelen met de instellingen kun je het aantal meldingen terugbrengen tot een werkbaar niveau.

De software

Vertaalapplicaties zoals Trados, MemoQ en Déjà VuX hebben ingebouwde proefleesfuncties. Ze zijn niet altijd gemakkelijk te vinden en de mogelijkheden zijn beperkter dan bij de speciale TQA-software. In de documentatie kun je terugvinden wat er mogelijk is met jouw vertaalprogramma. Hieronder bespreek ik een aantal van de losse TQA-applicaties.

ErrorSpy

ErrorSpy (Windows) kwam in 2003 op de markt, en was het eerste programma dat geheel toegespitst is op het proeflezen van vertalingen. Het vindt onvolledig vertaalde segmenten, inconsistenties in terminologie, spelfouten, interpunctiefouten, problemen met tags en verkeerd overgenomen getallen. ErrorSpy Freelance Edition kost € 250.

QA Distiller

QA distiller (Windows) wordt sinds 2004 ontwikkeld door Yamagata Europe. Het programma spoort veel fouten op, biedt de nodige opties voor fijnregeling en de interface wijst zich vanzelf. Als verbeterpunt voor dit programma wordt genoemd dat het fouten in de bredere context van een hele alinea zou mogen laten zien. De freelance-versie met ondersteuning voor drie talen kost € 250. Voor elke aanvullende taal betaal je € 100 extra. Op de website kun je een proeflicentie aanvragen.

ApSIC Xbench 2.9 en 3.0

ApSIC Xbench 2.9 (Windows) wordt genoemd als een goed, gratis alternatief voor ErrorSpy of QA Distiller. Het is in de eerste plaats een programma om vertaalgeheugens en woordenlijsten te doorzoeken, maar het heeft ook de nodige TQA-functies. Xbench spoort veel van de fouten en inconsistenties op die ErrorSpy en QA distiller ook vinden, inclusief afwijkingen van een terminologiedatabank. Het programma laat een aantal interpunctie- en opmaakfouten liggen. Een duidelijk pluspunt is dat Xbench de gevonden tekortkomingen in hun bredere context laat zien. Het is ook het enige programma dat oplossingen voorstelt.

In de nieuwe, betaalde versie 3.0 zijn de TQA-functies verder doorontwikkeld. Ook ondersteunt deze versie meer bestandsformaten en Unicode. Voor een licentie betaal je € 100 per jaar. Deze versie kun je 30 dagen gratis uitproberen.

FineQA

Het vertaalbedrijf Tilti Systems stelt het Windows-programma FineQA gratis ter beschikking op zijn website. FineQA controleert vertalingen op spelfouten, interpunctiefouten, verkeerd overgenomen getallen, onvolledig vertaalde segmenten, inconsistenties en afwijkingen van de terminologiedatabank.

Verifika

Verifika (Windows) is een nieuwe speler op de markt van TQA-tools. Een groot pluspunt is dat je direct vanuit het programma correcties kunt aanbrengen in je vertaling. Je hoeft daarvoor niet terug naar je vertaalapplicatie. Ook kun je met de sneltoetsen snel door de gevonden fouten bladeren en correcties aanbrengen. Verifika attendeert je op lacunes, interpunctiefouten, spelfouten, verkeerd overgenomen getallen, problemen met opmaaktags, inconsistenties en afwijkingen van de terminologiedatabank. De freelance-versie, met ondersteuning voor drie talen naar keuze, kost € 90 voor gebruik op één computer en € 110 voor gebruik op twee computers. Voor aankoop kun je het programma 30 dagen gratis uitproberen.

CheckMate

CheckMate (Windows, Mac en Linux) is een gratis en open source TQA-tool. Vrijwilligers ontwikkelen het als onderdeel van het Okapi Framework, een bundel nuttige applicaties en plug-ins voor vertaal- en lokalisatieprojecten. CheckMate controleert vertalingen onder andere op herhaalde woorden, interpunctiefouten en onvolledig vertaalde segmenten. De mogelijkheden zijn vooralsnog beperkt in vergelijking met de (semi-)commerciële tools. Zo zijn controles van terminologie en de algehele consistentie nog niet geïmplementeerd. In de toekomst zou CheckMate kunnen uitgroeien tot een volwaardige TQA-tool.

Conclusie

Een TQA-tool is een handige toevoeging aan het gereedschap van de vertaler of corrector. Formele fouten en inconsistenties worden zo sneller opgemerkt dan met alleen proeflezen. Daardoor blijft er meer tijd over om je te richten op de inhoudelijke aspecten van de vertaling.

Bronnen
Translation Quality Assurance Tools: Current State and Future Approaches (2007), Julia Makoushina.
Perspectives On Translation Quality (2011), p. 161–192. ISBN 978–3–11–025988–9.
Translation Quality Assurance Tools, Tuomas Kostiainen.
Review of Translation Quality Assurance Software, Andrei Gerasimov.
Automating Translation Quality Assurance, Marcin Milkowski.
Semi-geautomatiseerde controle haalt veel fouten uit vertalingen, Vertaalbureau.nl.
Ten good reasons for using a translation memory, Uwe Muegge.
Tools For Quality Assurance and Translation Memory Maintenance, Tuomas Kostiainen.

De Talenreis: Zuidelijk Afrika

Door Sigrid Lensink-Damen

De Khoisan-talen zijn goed vertegenwoordigd in het zuidelijke deel van Afrika. Dit gebied omvat Zuid-Afrika, maar ook Namibië, Botswana, Lesotho en Swaziland.

Sprekers

De Khoisan-talen worden onderverdeeld in drie subfamilies, te weten Hazda, Sandawe en de Zuid-Afrikaanse Khoisan-talen. Deze kunnen weer onderverdeeld worden, zoals op deze pagina te zien is.

De meeste Khoisan-talen worden door inheemse volken van Afrika gesproken, vooral door de San (of Saan, voorheen Bosjesmannen) en Khoikhoi (voorheen Hottentotten).

Van enkele Zuid-Afrikaanse Khoisan-talen zijn er nog maar een handjevol sprekers over. Het Xiri wordt bijvoorbeeld door nog maar 90 mensen gesproken en het Korana door 6. Het Nama heeft het grootste aantal moedertaalsprekers, namelijk 250.000.

Bijzonderheden

Alle Khoisan-talen hebben het kenmerk ‘klikfonemen’. Dit zijn klanken die lijken op een klak met de tong of een klik, gemaakt in de keel of wang. Het Taa (ook wel !Xóõ genoemd) is het beroemdst onder de taalkundigen, vanwege de vele klanken: 5 klinkers, 56 medeklinkers en 80 klikmedeklinkers. Ook bevat het Taa een ‘kiss’, een klank met een zoengeluid. De verschillen tussen deze ‘kisses’ zijn heel subtiel en alleen te onderscheiden door het geoefende oor.

Hoe klinkt een klikmedeklinker? Dat kun je hier beluisteren.

In de volgende aflevering sluit ik deze talenreis af.

Bronnen:
De Grote Taalatlas
Afrikaanse talen (Wikipedia)
Kaart met talen van Afrika (door Mutur Zikin)
African languages
Hoeveel talen worden er in Afrika gesproken
Khoisantalen (Wikipedia)
Afrika (Engelstalige Wikipedia)
Klikmedeklinkers (Engelstalige Wikipedia)
Geluidkaart van klikmedeklinkers (Wikipedia)

Gastvrijheid: de manier om klanten te trekken en te houden

Door Sigrid Kauffman, WerkAdvies

Al jaren is klantgericht en gastvrijheid een thema waar ik mee bezig ben. Ik zie daar veel mogelijkheden in voor ondernemers en personeel. Op internet kwam ik het filmpje van cabaretier Lebbis (Hans Sibbel) tegen over gastvrijheid. Hierin zitten voor mij veel raakvlakken die ik het graag met jullie deel.



Als ondernemer werk je vaak vanuit jezelf en doe je werk waar je plezier in hebt en ook goed in bent. Door je klanten en doelgroepen te analyseren, kom je tot de conclusie dat de klanten waarmee je beste relatie hebt je beste klanten zijn. Deze mensen staan dicht bij je eigen interesses, humor en normen en waarden.

In veel bedrijven wordt klantgericht gewerkt. De klant en zijn behoefte staan centraal. We ventileren dit in al onze (reclame-) uitingen en passen ons gedrag aan om de klant te bedienen. Door klantgericht te werken heb je als ondernemer al een grote voorsprong op bedrijven die niet in staat zijn om klantgerichtheid in hun hele bedrijf door te voeren.

Gastvrijheid

Hoe zorg je er nu voor dat je je voorsprong kunt behouden, je nog meer klanten naar je toe trekt en jezelf blijft? Dit kun je doen door te werken vanuit gastvrijheid. De term gastvrijheid vindt zijn oorsprong in de horeca, vakantieparken en het hotelwezen. Ik zie echter veel mogelijkheden voor het werken vanuit het gastvrijheidsprincipe in vele andere branches. Zeker ook in de vertalers- en tolkenbranche.

Door vanuit gastvrijheid te werken, spreek je iemand aan op gevoel en emotie. Je gastvrije houding geeft je klant het gevoel welkom te zijn. De locatie van waaruit gewerkt wordt, is minder belangrijk. Wel belangrijk is de wijze waarop je laat zien dat je betrouwbaar, veilig en eerlijk werkt. Dit komt naar voren in je communicatie en duidelijkheid die je biedt. Een klant die kiest vanuit gevoel komt eerder bij je terug. Hij zal zijn bevindingen eerder delen dan een klant waarbij alleen de dienst of het product is geleverd. Het voordeel van deze manier van werken is dat je je dienstverlening kunt veranderen/verbeteren, en toch jezelf kunt blijven. Je hebt je klanten aan je gebonden en zij zullen je op welke manier dan ook blijven steunen. Ze worden zonder dat je er om vraagt je ambassadeur.

Graag nodig ik je uit om mij aan te geven welke bedrijven - buiten de horeca - jij gastvrij vindt werken. Je krijgt dan een persoonlijke reactie met mijn top 3. Mijn mailadres is skauffman@werkadvies.com