vrijdag 31 januari 2014

Is de vertaalbranche klaar voor de toekomst?

[Persbericht]


Op 4 april 2014 organiseert OCPE de conferentie Vertaaltechnologie – kans of bedreiging? Gerenommeerde sprekers uit binnen- en buitenland zullen de nieuwste technologische ontwikkelingen in de branche presenteren en zij laten zien hoe tolken en vertalers daarop kunnen inspelen. De conferentie vindt plaats in Utrecht-Nieuwegein.

De conferentie trapt af met een bijdrage van Alexander Drechsel over technologische ontwikkelingen in de tolkbranche: remote interpreting en gebruik van tablets. Verder komen aan bod de nieuwste trends in lokalisatie, machine translation en post editing, kwaliteitsborging bij vertalingen, de wisselwerking tussen het bedrijfsleven en de vertaalbranche, als ook het auteursrecht van vertalingen en vertaalgeheugens. Sales trainer Wim van der Mark houdt een presentatie over social media en online personal branding. Alle presentaties en discussies worden simultaan vertaald via tolkcabines.

‘Om me heen zie ik dat tolken en vertalers soms huiverig zijn voor de nieuwste ontwikkelingen in het vakgebied. Die worden vaak als een bedreiging gezien. Maar tegelijk zie ik dat je daaraan niet kunt ontkomen. Wij zijn trots dat we een aantal topsprekers gevonden hebben die een overzicht zullen geven van deze ontwikkelingen en de kansen die dit voor ons vakgebied oplevert,’ aldus Danuta Jong, één van de organisatoren.

De prijs van de conferentie is zo laag mogelijk gehouden: t/m 14 februari geldt een speciale prijs van 175 euro, daarna wordt het 225 euro. Voor studenten van vertaalopleidingen geldt een speciale prijs van respectievelijk 125 en 175 euro. Deelnemende tolken en vertalers krijgen 5 PE-punten.

Het programma en overige relevante informatie zijn te vinden op de website van de conferentie (http://conferentie.ocpe.nl), waar men zich ook kan inschrijven. De conferentie wordt georganiseerd door Danuta Jong (oprichter van OCPE – een bureau voor permanente educatie voor tolken en vertalers uit Amsterdam) en Iulianna van der Lek (zelfstandig consultant vertaaltechnologie en trainer in CAT-tools).

--
Dit was een persbericht van OCPE. Vertalersnieuws is niet verantwoordelijk voor de inhoud van dit persbericht.

Taboe

Door Marcel Lemmens

Vloeken mag niet. Ten minste volgens sommigen. Scheldwoorden en krachttermen worden vaak vermeden, vooral in de geschreven taal. Dat geldt niet alleen voor Nederlandse krachttermen, maar ook voor woorden uit andere talen. Een goed voorbeeld daarvan is de volgende kop uit de Volkskrant van 27 november: “Aan de top, f***ing trots ben ik erop”. Het is een citaat van topkok Jacob Jan Boerma, eigenaar van driesterrenrestaurant De Leest in Vaassen.

Hypocriet

We weten natuurlijk allemaal wat Boerma heeft gezegd, maar toch wordt het niet voluit geschreven. Hypocriet vind ik dat. Zeker als je het desbetreffende woord zoals in het citaat uit de Volkskrant hierboven zo opvallend, half weggecensureerd, in een kop zet. Als je vindt dat dergelijke woorden niet gebruikt moeten worden, dan moet je ze ook helemaal vermijden. Als je vindt dat alles gezegd en geschreven moet kunnen worden, dan moet je dat ook doen.

Langdurig ziekbed

Er zijn veel taboewoorden. Ook over heel dagelijkse zaken. Waarom durven veel mensen bijvoorbeeld het woord kanker niet in de mond te nemen? Angstvallig wordt het vermeden: “Hij overleed na een langdurig ziekbed” of “Het is toch hopelijk niet die akelige ziekte?” Alsof je kanker kunt doodzwijgen (geen opzettelijke woordspeling).

Zwarte Piet

De media stonden in december bol van de berichten over het discriminerende karakter van ‘Zwarte Piet’. Zwarte Piet zouden we dus moeten gaan vermijden, net als jodenkoek en negerzoenen. Autochtoon en allochtoon moeten blijkens het volgende bericht op nrc.nl ook worden afgeschaft: “De begrippen ‘autochtoon’, ‘westerse allochtoon’ en ‘niet-westerse allochtoon’ moeten niet meer door de overheid worden gebruikt”. Bejaarde en gehandicapte zijn niet langer politiek correct. We spreken over senioren en mensen met een beperking, of arbeidsbeperkten, zoals ik onlangs op nos.nl zag.

Zakelijke taboewoorden

Wat mij fascineert, is dat ook in zakelijke teksten bepaalde woorden angstvallig worden vermeden. Daarin wordt zelden gesproken over bijvoorbeeld problemen of verbeteren, maar kiest men liever uitdagingen en aanscherpen.

Drie sterren

Om nog even terug te komen op de kop in de Volkskrant: “Aan de top, f***ing trots ben ik erop”. Driesterrenrestaurant krijgt op deze manier wel een heel bijzondere betekenis!

Bericht voor plagiaatjagers. Deze bijdrage is een bewust gekozen vorm van 'zelfplagiaat'. De tekst is een aangepaste versie van een artikel dat ik heb geschreven voor het decembernummer van het Bulletin van de Vereniging Zelfstandige Vertalers. Het is maar dat u het weet. 

--

Marcel Lemmens is vertaler, redacteur, organisator van nascholingscursussen en taalliefhebber. De bovenstaande tekst mochten wij van hem hier herplaatsen, maar lazen wij eerst op de blog Taalpraat. Dat is een taalblog van Marcel en Corejanne Lemmens met wekelijkse bijdragen over opvallend taalgebruik; met gratis abonnement en mogelijkheden voor gastartikelen. Neem er vooral zelf ook eens een kijkje.

Spelen met taal

Door Marthe Dijk

Komende maand zijn de Olympische Winterspelen in Sotsji. Elke stad wil dit evenement graag organiseren, omdat het veel werkgelegenheid met zich meebrengt. Er moeten nieuwe sportfaciliteiten, meer horeca en betere infrastructuur komen. Allemaal als voorbereiding op de samenkomst van mensen, sporters en fans, uit veel verschillende landen. Dit betekent dat er ook veel verschillende talen gesproken zullen worden. Dat biedt mogelijkheden voor taalprofessionals.

Peking 2008
Voor de Olympische Zomerspelen van 2008 in Peking is er door de Chinese overheid veel geïnvesteerd in het verbeteren van de vertaling van menukaarten in restaurants. Zo stond er geregeld ‘pissoep’ of ‘kip zonder seksleven’ op het menu. Er is toen een lijst gepubliceerd om de vertaling van gerechten op de Chinese menukaarten te standaardiseren.

De vertalers stuitten wel op een aantal vertaalproblemen: ‘De juiste vertaling vinden is een hels karwei, omdat sommige Chinese culinaire technieken onvertaalbaar zijn en veel Chinese gerechten geen Engels equivalent hebben.’ Hond op het menu is echter geen vertaalfout. Maar om bezoekers niet te beledigen is toen besloten om hond van de menukaart te schrappen tijdens de Spelen.

Londen 2012
De website Languages Work plaatste een oproep voor taalprofessionals voor de Olympische Zomerspelen van 2012 in Londen. Ook werd er gevraagd om vrijwilligers die hun talen spraken. Volgens de website zouden er ongeveer 70.000 experts en vrijwilligers nodig zijn om de Spelen goed te kunnen laten verlopen. ‘Er moeten meertalige wegwijzers, bezoekersinformatie, openbare aankondigingen en tolkvoorzieningen komen voor teams, coaches, de media en de hele “Olympische familie”.’

Ook in de jaren na het evenement zelf wordt de lijn doorgetrokken om taal meer te betrekken bij het runnen van bedrijven. Zo neemt de London Underground talen voortaan op in hun trainingen. De nadruk wordt gelegd op het belang van taal om toeristen naar Engeland te blijven trekken.

Sotsji 2014
Het zal iedereen opgevallen zijn dat er ophef is rond de aankomende Spelen in Rusland. In augustus zei toenmalig IOC-voorzitter Jacques Rogge nog dat de verwarring rondom de Russische anti-homowet vooral te wijten was aan de vertaling ervan. Ik spreek geen Russisch, maar ik denk dat het te maken heeft met het verschil tussen de impliciete betekenis van de tekst en wat er daadwerkelijk staat. Volgens mij is de ophef eerder ontstaan vanwege de gevolgen van de brontekst dan vanwege de slechte vertaling, waar Rogge zich achter schuilt.

Afgelopen december kwam in het nieuws dat er ook allerlei regels zijn voor de spandoeken van de supporters. Zo mag het doek niet groter zijn dan 2 bij 1,5 meter en mag de tekst geen politieke boodschap bevatten. Daarnaast moet van elke tekst een officiële vertaling in het Russisch voorhanden zijn. ‘De Russische vertaling van het spandoek moet officieel zijn goedgekeurd door een notaris of de organisatie.’ Een mooie kans dus voor (beëdigde) vertalers Russisch.

Sportvertalingen
Verschillende vertaalbureaus spelen handig in op de vraag naar extra vertalingen. Vooral bedrijven die sportvertalingen aanbieden, grijpen hun kans. Voor vertalers en tolken die uit en/of naar het Portugees vertalen dan wel tolken, is het misschien een goed idee om zich alvast te specialiseren in dit type vertalingen. Met het WK voetbal deze zomer in Brazilië en de Olympische Zomerspelen van 2016 in Rio de Janeiro zal er volop vraag naar zijn.


Bronnen
Algemeen Dagblad: ‘Geen pissoep op menukaart’
China Daily: ‘No more “chicken without sex life”’
De Telegraaf: ‘Geen hond op menu tijdens Spelen’
Languages Work: ‘Working at the Olympics’
NOS: ‘IOC wil meer uitleg van Russen’
NOS: ‘Sotsji controleert Spandoeken’

Samenwerken: waarom zou je het doen?

Door Sigrid Kauffman

Alleen al vanwege het basisprincipe 1 +1 = 2 en samen weten we meer dan alleen zou je een samenwerking kunnen overwegen. In mijn visie brengt samenwerken je altijd verder. Je leert van anderen, je weet samen meer en je gezamenlijke marktgebied is groter.

Met de tegenwerping “als ik met een ander samenwerk of hem of haar iets vertel gaan ze er met mijn idee of klant vandoor,” kan ik niet veel. Ja, er zijn inderdaad voorbeelden dat het zo gaat, alleen zijn die sterk in de minderheid ten opzichte van hun positieve tegenhangers.

Het is de combinatie persoon + idee die uniek is.Kijk bijvoorbeeld eens in een winkelstraat: daar zitten vaak veel schoenenwinkels op een rij, maar geen winkel is hetzelfde. Toch hebben ze bij de start allemaal besloten dat ze schoenen aan particulieren gaan verkopen. Mensen die op zoek zijn naar schoenen kijken zelden bij maar één schoenenwinkel. Dit weten de eigenaren van schoenenwinkels. Hoewel ze met de concurrent om de hoek niet alle klanten krijgen, maken ze door zich daar te vestigen – die meer kopers voor iedereen aantrekt – wel extra winst.

Winkels en bedrijven die samen naar voren komen of zichtbaar zijn, versterken elkaar meer dan dat de concurrentie ze hindert. Klanten kunnen dankzij de combinatie sneller producten vergelijken en beslissen dus ook sneller.

Een ander voordeel van het opzoeken van samenwerking in welke vorm dan ook, is dat je niet helemaal alleen reclame hoeft te maken. Klanten komen via meerdere kanalen op je pad. Bovendien kun je door de input van anderen beter inspelen op je klanten en geven goede samenwerkingen je extra inspiratie en energie. En dit merken je klanten.

Veel succes met ondernemen deze maand. Ik ben benieuwd met wie jij graag samenwerkt en of je daar ook actie op hebt ondernomen.