De Talenreis: de Soedan

Door Sigrid Lensink-Damen

De Soedan is een regio in Afrika die zich uitstrekt van Mali en Senegal in het westen tot het Ehtiopisch Hoogland in het oosten. De talen die in deze strook van Afrika worden gesproken, zijn voornamelijk de Niger-Congotalen.

Omvang

De Niger-Congotaalfamilie is de grootste van Afrika. Tot deze familie worden ruim 1500 talen gerekend. De Niger-Congotalen worden onderverdeeld in verschillende subfamilies. De grootste subfamilie is die van de Atlantische Congotalen. De grootste subfamilie onder de Atlantische Congotalen is de Volta-Congotaalfamilie. De grootste taalfamilies van deze subgroep zijn de Gurtalen en de Kwatalen. Tot slot schrijf ik nog een klein stukje over de talengroep Kordofaans, die wel tot de Niger-Congotalen wordt gerekend, maar er eigenlijk niet bij hoort. Over de Bantutalen, een van de meest verspreide talengroep van de Congotalen, zal ik in een volgende aflevering meer vertellen.

De taalkundige John Steward heeft in de jaren ’60 en ’70 historisch-vergelijkend taalonderzoek gedaan naar de Volta-Congotalen en vastgesteld dat er eigenlijk sprake is van een dialectcontinuüm. De onderlinge verschillen tussen de taalvariaties zijn gering, maar worden groter naarmate de geografische afstand groter wordt.

Gurtalen

De Gurtalen worden gesproken in Burkino Faso, Mali, Ivoorkust, Ghana en Togo. De taalgroep omvat ongeveer 70 talen. Gurtalen worden gekenmerkt door nominale klassen of naamwoordklassen. Dit is een grammaticale constructie waarbij zelfstandige naamwoorden bij verschillende klassen worden ingedeeld. Vergelijkbaar is de indeling in mannelijk/vrouwelijk/onzijdig in bijvoorbeeld het Nederlands. Alle woorden die verwijzen naar een mannelijk woord (werkwoorden, bijvoeglijke naamwoorden, bijwoorden en lidwoorden), krijgen de mannelijke vervoegingen, verbuigingen en andere grammaticale kenmerken.
In de Gurtalen is dit principe nog iets verder doorgevoerd. Daarbij kan onderscheid gemaakt worden tussen bezield/onbezield, sterk/zwak, rationeel/irrationeel, de vorm van het voorwerp, enzovoorts. Er zijn tien of meer klassen, die ook gebruikt worden als vervanging van getal en naamval.

Kwatalen

De Kwatalen worden gesproken van Zuidoost-Ivoorkust tot Zuid-Ghana, maar ook in Midden-Togo. Het woord ‘kwa’ is afgeleid van het woord voor ‘mensen’ in die talen.

Kwatalen kenmerken zich door naamwoordklassen, voorvoegsels en klankverschuiving van de (begin)medeklinker (initiële consonantmutatie in vaktermen). Deze medeklinker verandert als gevolg van de klanken die in zijn omgeving staan. De meest voorkomende typen van consonantmutatie zijn lenitie en nasalisatie. Lenitie is het verschijnsel dat een medeklinker zachter wordt uitgesproken, net als bijvoorbeeld de ‘s’ in ‘meisje’. Nasalisatie is het nasaal laten klinken van de klank, bij ons komt de ‘ng’ daar nog het dichtst bij.

Kordofaanse talen

Een uitzondering op al deze taalfamilies is de geïsoleerde taalfamilie Kordofaans. Tot deze familie behoren de subtaalfamilies Talodi, Heiban, Katla, Kadu en Rashad. De Kordofaanse talen vertonen weinig overeenkomsten met de Niger-Congotalen, maar hebben onderling ook weinig samenhang. Zo hebben het Talodi en het Heiban wel de kenmerkende nominale klassen, maar het Katla en Kadu niet. Van de talen van de Rashadfamilie dachten taalwetenschappers eerst dat de nominale klassen bij de taal hoorden, maar nu zijn ze het er algemeen over eens dat die zijn geïmporteerd.

Hieruit blijkt maar weer hoe ingewikkeld het is om talen bij taalfamilies in te delen, vooral als er weinig schriftelijk bewijs is nagelaten.

In de volgende aflevering bespreek ik de belangrijkste taalfamilie onder de Afrikaanse talen: het Bantu.

Bronnen:
De Grote Taalatlas
Afrikaanse talen (Wikipedia)
Kaart met talen van Afrika (door Mutur Zikin)
African languages
Hoeveel talen worden er in Afrika gesproken
Niger-Congotalen (Wikipedia)
Atlantische Congotalen (Wikipedia)
Volta-Congotalen (Wikipedia)
Kordofaanse taalfamilie (Engelstalige Wikipedia)

Tips voor beginnende freelance vertalers

Door Silvie van der Zee

Alle begin is moeilijk en dat geldt ook voor vertalers. Als je net begint als freelance vertaler is het soms fijn om wat tips van ervarenere collega’s te krijgen. Hieronder volgen er een paar:

Opdrachten

• Wees realistisch. Als je begint als freelancer kan het een tijdje duren voordat je een klantenbestand hebt opgebouwd. Verwacht dus niet dat je meteen al fulltime aan de slag kunt. In dit artikel kun je lezen hoe potentiële klanten jou kunnen vinden en hier hoe je je bedrijfsresultaten kunt verbeteren met de Business Bootcamp. Wil je meer weten over netwerken? Lees dan dit artikel van Sigrid Kauffman.
  
  
• Zoek uit wie de klant is. Door de klant even te googlen kom je al snel veel te weten. Bijvoorbeeld als de klant een slechte reputatie heeft op het gebied van betalen.
  
  
• Neem geen opdrachten aan tegen te lage tarieven, omdat je vindt dat je nog niet genoeg ervaring hebt. Ook al ben je een beginner, je bent professioneel vertaler en jouw werk is geld waard. Bovendien is dit je werk en dus je levensonderhoud. Als je toch met lage prijzen wil beginnen, verhoog je tarief dan wel naarmate je meer ervaring opdoet. Als je geen idee hebt wat een redelijk tarief is, bekijk dan de sites van andere freelance vertalers eens. Niet alle vertalers publiceren hun tarieven op hun site, maar er zijn er genoeg die dat wel doen.
  
  
• Begin niet aan een opdracht zonder dat je de prijs bent overeengekomen met de klant. Misschien een open deur, maar tijd is geld en mocht je er niet uitkomen met de klant, dan heb je al dat werk voor niets gedaan.
  
  
• Bekijk een opdracht goed voordat je hem aanneemt. Neem niet zomaar alles aan om ervaring op te doen, maar kijk eerst of je wel voldoende van het onderwerp weet om de tekst te vertalen. Als je een opdracht afslaat omdat je denkt dat je hem niet goed genoeg kunt volbrengen, is dit een teken dat je weet waar je grenzen liggen. Dat komt professioneel over op de klant.
  
  
• Wees realistisch als het gaat om deadlines. Als een deadline niet haalbaar is, probeer dan te onderhandelen met de klant over een latere deadline. Als dat niet mogelijk is, neem de opdracht dan niet aan. Beter geen opdracht, dan een opdracht te laat opleveren.
  
  
• Als je besluit om een opdracht aan te nemen, zorg er dan voor dat je voldoende onderzoek doet. Vraag de klant om referentiemateriaal. Als dat er niet is, zoek er dan naar op internet. Waarom het wiel opnieuw uitvinden als er al genoeg over het betreffende onderwerp is geschreven? Op deze manier ben je er zeker van dat je de juiste terminologie gebruikt.
  
  
• Wees niet bang om vragen te stellen. Aan de klant of aan collega’s. Via Twitter of LinkedIn zijn de meeste collega’s wel te bereiken en niemand is te beroerd om zijn of haar kennis te delen. Door vragen te stellen aan de klant kom je over als iemand die grondig te werk gaat en niet zomaar wat doet. Dat maakt een goede indruk.
  
  
• Vraag de klant om een ontvangstbevestiging en het liefst ook nog om feedback. Van elke vertaling leer je iets, dus feedback van de klant is heel waardevol.
  
  
• Lever de vertaling op tijd op in het gewenste formaat.
  
  

Proeflezen

• Lees de vertaling nog een paar keer door om er zeker van te zijn dat hij goed loopt. Je vindt altijd wel een foutje, dus: proeflezen, proeflezen, proeflezen. Idealiter leg je na het vertalen de tekst even weg en kijk je er de dag erna nog eens naar met een frisse blik. In de praktijk zal dit niet altijd mogelijk zijn vanwege strakke deadlines, maar probeer dan na het vertalen iets anders te gaan doen en kijk daarna nog eens naar je vertaling.
  
  
• Kijk goed of je niets vergeten bent te vertalen. Vergelijk de vertaling zin voor zin met de brontekst.
  
  
• Let vooral op bij het vertalen van eenheden, zoals valuta, maten, gewichten, temperaturen, etc.
  
  
• Schakel als het mogelijk is een collegavertaler in die je vertaling gratis of tegen een kleine vergoeding proefleest. Twee paar ogen zien meer dan één.
  
  

De belangrijkste tip is: do what you love and love what you do!

Bronnen:
Dana Translation
Tips for translators

De Talenreis: het Egyptisch

Door Sigrid Lensink-Damen

Een van de bekendste Afro-Aziatische talen is het Egyptisch. Het spreekt tot de verbeelding door zijn schrift, de hiërogliefen, maar is inmiddels uitgestorven.

De taal

Tegenwoordig wordt er in Egypte Arabisch gesproken, maar van 2700 voor Christus tot 1000 na Christus was Egyptisch de voertaal. De ontwikkeling van de taal valt uiteen in vijf stadia: van het Oud-Egyptisch en het Middel-Egyptisch via het Nieuw-Egyptisch en het Demotisch naar het Koptisch. Het grootste verschil tussen deze fasen is dat de eerste twee taalvarianten vooral schrijftalen waren. Het Nieuw-Egyptisch was gebaseerd op de spreektaal van die tijd en nam elementen van deze spreektaal op in het schrift.

In 800 voor Christus ontstond er opnieuw een scheiding tussen de schrijf- en spreektaal. De toenmalige spreektaal werd door de Griekse geschiedschrijver Herodotus ‘demotisch’ (volks, van het volk) genoemd, om het volkskarakter ervan te benadrukken. Het Demotisch is langzaam overgegaan in het Koptisch. Het Koptisch is een creoolse taal: een mengvorm van Koinè-Grieks en Egyptisch. Het werd tot laat in de 17e eeuw gesproken, maar is intussen als spreektaal uitgestorven. Het geschreven Koptisch is nu een liturgische taal.

Het beeld

Een opvallend element van het Egyptisch is natuurlijk het schrift: de hiërogliefen. De inkepingen in de vorm van mensen, lichaamsdelen, vogels en andere dieren hebben pas na lange tijd hun geheimen prijsgegeven.

Eén van de beroemdste ontcijferaars van de hiërogliefen was Jean-François Champollion, een Franse taalkundige. Aan de hand van de steen van Rosetta en Griekse koningsnamen ontdekte hij dat de hiërogliefen zowel begrippen als klanken konden zijn.

Hiërogliefen kunnen in drie categorieën worden ingedeeld. De eerste categorie is het logogram, waarbij het symbool verwijst naar het voorwerp of de gebeurtenis dat het representeert. Een hiëroglief van een leeuw betekent dan ‘leeuw’. Een fonogram geeft een klank(groep) weer en hoort tot de tweede categorie hiërogliefen. Een leeuw geeft bijvoorbeeld de klank L weer. De derde categorie is het ideogram, die grammaticale elementen weergeeft. Een streepje onder een leeuw wil zeggen dat die hiëroglief als L gelezen moet worden en niet ‘leeuw’ betekent. Een ideogram wordt ook wel een semagram of determinatief genoemd.

Het ontcijferen van de Egyptische hiërogliefen was daarom nog niet zo eenvoudig. Waren alle puzzelstukjes gelegd, dan was de vertaler er nog niet: in het Egyptisch werden geen klinkers geschreven. De uitspraak moest daarom vaak gegokt worden. Later gingen de Egyptenaren op papyrus schrijven en werden de hiërogliefen vereenvoudigd weergegeven in het hiëratische schrift, dat vervolgens weer evolueerde in het Koptische schrift.

Beeldtaal

Hiërogliefen kunnen gezien worden als de voorloper van het pictogram. Een pictogram is een op zichzelf staande beeldtaal zonder grammaticale verwijzingen. Denk maar aan de bordjes op het station. Los van het feit dat pictogrammen tot hilarische interpretaties kunnen leiden, vertellen ze in één beeld een verhaal.

Andere uitingen van beeldtaal zijn bijvoorbeeld uithangborden, logo’s van bedrijven, muurschilderingen en graffiti. Nu vinden veel mensen graffiti vandalisme, maar toch vertelt een ‘tag’ een verhaal, het verhaal van de straat. Hoe zouden wetenschappers die 2000 jaar na ons leven die beeldtaal kunnen ontcijferen? Heeft de beeldtaal van onze tijd ook een soort steen van Rosetta? Daarop kan ik natuurlijk geen antwoord geven, maar beeldtaal heeft wel een context en een interpretatie nodig. Vaak zijn die drie dingen – beeldtaal, context en interpretatie – gekoppeld aan de cultuur waarin ze voorkomen.

Afbeelding gevonden op Facebook, bron onduidelijk

In het huidige Egypte worden muurschilderingen en graffiti gebruikt om een (revolutionaire) boodschap over te brengen. Sinds de Arabische Lente is het een populaire vorm om mensen te wijzen en bewust te maken van allerlei misstanden. Een blauwe bh siert bijvoorbeeld al tijden de muren in Cairo. De gebeurtenis die bij het beeld hoort, is van een vrouw die op hardhandige wijze van het Tahrirplein werd verwijderd. Daarbij trokken de agenten zo hard aan haar kleding dat haar blauwe bh zichtbaar werd. Nu staat de bh symbool voor de strijd tegen de onderdrukking van de vrouw.

De Egyptische graffiti is niet onopgemerkt gebleven in de wereld. Soraya Moyafat heeft er een boeiende blog over geschreven en Amnesty International gebruikt de beelden in hun campagne tegen discriminatie van vrouwen.

In de volgende aflevering reizen we verder door Afrika en bespreek ik de talen van het gebied dat ‘de Soedan’ wordt genoemd.


Bronnen:
De Grote Taalatlas
Afrikaanse talen (Wikipedia)
Kaart met talen van Afrika (door Mutur Zikin)
African languages
Afro-Aziatische talen (Wikipedia)
Hoeveel talen worden er in Afrika gesproken
Soraya Morayev's blog over graffiti in Egypte
Tussen taal en beeld
Het ontstaan van schrift (uit: Algemeen letterkundig lexicon)
Egyptisch (Wikipedia)
Egyptian hieroglyphs (Engelstalige Wikipedia)
Hiërogliefen (Wikipedia)
Beeldtaal (Wikipedia)
Jean-François Champollion (Wikipedia)

Vertaler wordt uitgever

door Nannie de Nijs Bik-Plasman – Plasman Vertalingen / Uitgeverij

Als hondenliefhebber kreeg ik een Amerikaans boek in handen van iemand die professioneel met honden werkt. Al lezende werd ik steeds enthousiaster en vond ik het jammer dat het boek niet in het Nederlands verkrijgbaar was. Omdat ik zelf vertaler ben, besloot ik uitgevers te bellen om ze er warm voor te krijgen. Helaas zonder succes.

Toen ik mijn frustratie hierover uitte tijdens een bijeenkomst van mijn regionale NGTV-kring, vroeg een collega me waarom ik het niet zelf wilde uitgeven. Ze kende een vertaler die iets soortgelijks had gedaan. Ik kreeg de naam van die bewuste vertaler en nam contact met hem op. Hij deelde zijn ervaringen met me en vertelde me over de Vereniging van Zelfstandige Uitgevers (VZU) waar hij lid van was. Daar ben ik ook meteen lid van geworden.

Vertalen

Eerst moest ik me als uitgever bij de Kamer van Koophandel laten inschrijven. Ik stond al als vertaler ingeschreven dus ik hoefde mijn inschrijving in het Handelsregister alleen aan te passen. Bij de Amerikaanse uitgever informeerde ik of de Nederlandse rechten van het boek nog beschikbaar waren. En wat de prijs was. Daar kwam een heel enthousiaste reactie op. Uitgever en schrijfster waren opgetogen dat het boek eventueel vertaald zou gaan worden.

Daarna ben ik anderhalf jaar bezig geweest met het vertalen van het boek; het bracht immers geen geld op dus het moest tussen de bedrijven door. Een andere collega bood aan het boek te redigeren. Van de uitgever had ik alle originele bestanden gekregen, zodat ik mijn vertaalde tekst in de bestaande opmaak kon gieten.

Drukken

De grootste hindernis was het drukken. Ik wilde het boek niet duurder maken dan het origineel en zat dus aan een bepaalde verkoopprijs vast. Hoe kwam ik erachter wat een redelijke drukprijs per exemplaar was en in welke oplage ik het boek moest laten drukken? Bij een kleine oplage werd de prijs per boek te hoog en bij een grote oplage werd mijn investering te riskant. In deze fase heb ik heel veel aan de leden van de VZU gehad. Zij hebben een hele hoop beren voor me uit de weg geruimd.

Via hen kwam ik bij Boekenroute terecht. Dit is een verkoopkanaal dat de verkoop, het contact met drukker Scan Laser (Printing on Demand), de distributie en de facturering van boeken verzorgt voor een redelijke prijs. Reinier Rijke van Boekenroute heeft me vervolgens precies verteld wat ik allemaal moest regelen: een ISBN-prefix en een ISBN-nummer aanvragen, boek aanmelden bij het Commissariaat voor de Media, barcode aanvragen met het ISBN-nummer om op het boek te drukken, NUR-code opzoeken, boek aanmelden bij Titelbank enzovoorts. Maar als de weg je wordt gewezen, is het allemaal veel minder erg dan het lijkt.

Distributie

Ik heb besloten me niet aan te sluiten bij het Centraal Boekhuis, omdat dat echt veel te veel geld kost voor een uitgever die maar zo nu en dan een boek uitgeeft. Dat heeft tot gevolg dat mijn boek niet in de boekhandel ligt. Maar doordat het boek wel is aangemeld bij Titelbank, kan elke boekhandel de titel vinden en het boek bij mij bestellen.

Ik heb ook een Facebookpagina voor het boek aangemaakt. Ik moet nu zelf voor de nodige publiciteit gaan zorgen en daarbij hoop ik op de hulp van mijn waardevolle netwerk. Daarom was het des te leuker om een telefoontje van een boekhandelaar uit Groningen te krijgen met de vraag of hij drie exemplaren van het boek Superhonden bij me kon bestellen, nog vóór het boek officieel op de markt was.

Het boek zelf

Jane Killion is met hondentraining begonnen, nadat haar voormalige echtgenoot zich met hun nieuwe Bull Terrierpup Nicky had opgegeven voor een gehoorzaamheidscursus en het na twee lessen voor gezien hield. Jane nam de training over en werd geconfronteerd met een ogenschijnlijk onoverkomelijk probleem: de pup was zo wild dat hij soms letterlijk bezweek van opwinding. Jane vond dat hij als een ‘normale’ hond van het leven moest kunnen genieten, dus besteedde ze jaren aan het vergaren van kennis over honden, hondengedrag en trainingstheorieën.

Professionals in de hondenwereld weten inmiddels dat veel theorieën over dominantie zijn achterhaald. Helaas zijn deze nieuwere inzichten nog lang niet bij het brede publiek bekend. Jane Killion legt in haar boek heel helder uit hoe je op een andere manier met je hond kunt omgaan en hem daarbij heel veel kunt leren.

Het boek is in de Verenigde Staten met diverse prijzen bekroond.

Het boek Superhonden van Jane Killion, ISBN 978-94-91700-00-2, is vanaf 1 maart 2013 te bestellen via www.boekenroute.nl.

Bronnen:
Vereniging van Zelfstandige Uitgevers
Boekenroute
Scan Laser
Titelbank
Facebookpagina van het boek Superhonden
Plasman Vertalingen

Ondernemen en de Belastingdienst

Door Sigrid Kauffman, WerkAdvies

Als je een bedrijf hebt, kom je met de Belastingdienst in aanraking. Het is belangrijk om te weten op welke wijze. In dit artikel geef ik een een overzicht van de verschillende soorten belasting die op ondernemers van toepassing zijn. Ook geef ik een aantal belangrijke tips over de bedrijfsadministratie. Een goede administratie is onmisbaar om je bedrijf op koers te houden.

Omzetbelasting

Nadat je je hebt ingeschreven bij de bij de Kamer van Koophandel, moet je (als je btw-plichtig bent) een btw-nummer aanvragen bij de Belastingdienst. Btw (belasting toegevoegde waarde) wordt ook wel omzetbelasting genoemd. Afhankelijk van het product of de dienst die je levert, gaat het om 0%, 6% of 21%. Het leveren van vertalingen valt onder 21%. Het basisprincipe van btw is dat ontvangen btw wordt afgedragen en betaalde btw kan worden teruggevraagd. Belangrijk: houd per maand bij of je moet afdragen of terugbetalen.

Sommige bedrijven zijn geheel vrijgesteld van btw-afdracht. Deze vrijstelling wordt schriftelijk bevestigd door de Belastingdienst. Ben je btw-plichtig, dan ontvang je een schriftelijke bevestiging waarop staat aangegeven of je per maand, kwartaal of jaar aangifte moet doen.

Inkomstenbelasting

De inkomstenbelasting is het volgende soort belasting waar je als ondernemer mee in aanraking komt. De belastingdienst onderzoekt of je voor de inkomstenbelasting wordt aangemerkt als ondernemer. Enkele criteria: het aantal uren dat je aan je onderneming besteedt (urencriterium), of je winst maakt (binnen een redelijke termijn), hoe zelfstandig je bedrijf is, wie je opdrachtgevers zijn, hoe je bedrijf naar buiten treedt en of je ondernemersrisico loopt. Ben je als ondernemer aansprakelijk voor de schulden? Als je niet als ondernemer voor de inkomstenbelasting wordt aangemerkt, kun je toch btw-plichtig zijn. Je komt voor veel regelingen en aftrekposten niet in aanmerking.

Ben je ondernemer voor de inkomstenbelasting, dan gelden mogelijk de volgende aftrekposten voor jou.

• Zelfstandigenaftrek 
• Startersaftrek 
• Investeringsaftrek 
• Fiscale oudedagsreserve (FOR) 
• MKB-vrijstelling 

Deze aftrekposten zijn pas interessant op het moment dat je bedrijf nettowinst maakt. Voldoen aan bijvoorbeeld het urencriterium heeft pas nut als je bedrijf draait en er zicht is op nettowinst.

Zorgverzekeringswet

Zowel werknemers als ondernemers betalen aan de Belastingdienst een bijdrage voor de Zorgverzekeringswet, afhankelijk van de hoogte van het inkomen. Bij werknemers gaat dit via het salaris, terwijl een ondernemer hiervoor een belastingaanslag thuis krijgt.

Waarom is een boekhouding noodzakelijk?

Omdat het verplicht is. De Belastingdienst eist een deugdelijke administratie. Iedere ondernemer is wettelijk verplicht om zijn administratie 7 jaar te bewaren (fiscale bewaarplicht). De boekhouding is nodig om de belastingaangiftes te kunnen verantwoorden. Een goede boekhouding geeft in inzicht in je omzet, de inkoopwaarde van de omzet en alle kosten die je maakt. Daarnaast houdt het je scherp en gemotiveerd.

Hoe je je boekhouding inricht en of je de boekhouding wel of niet uitbesteedt, kun je zelf beslissen. Er zijn veel ondernemers die besluiten alles zelf te doen. Dit kost echter veel tijd en energie naast alle werkzaamheden die je verricht om je bedrijf draaiende te houden. Overweeg waar je sterke kanten liggen als ondernemer en welke risico’s je inperkt door (jaar)aangiftes uit te besteden. Uiteindelijk draait het in een bedrijf om het verwerven van inkomen en niet om wat je zelf kunt doen. Kies wat bij je past en zorg dat je overzicht houdt. Je kunt de boekhouding uitbesteden aan bijvoorbeeld een accountant, een administratiekantoor of een boekhouder.

Kies je voor uitbesteding, kijk dan of het kantoor samenwerkt met verschillende specialisten. Kijk ook of er voldoende kennis is op bedrijfseconomisch en belastinggebied. Kies degene die vertrouwen wekt, ongevraagd zakelijk advies geeft over je bedrijf en privé. Verzamel mensen om je heen die je helpen je bedrijf te laten ontwikkelen op een manier die bij jou past.

Enkele tips

Door tijdig na het afsluiten van het boekjaar de jaarcijfers op te (laten) stellen, heb je sneller zicht op je bedrijfsvoering en voorkom je dat je te laat bijstuurt.

Op de website van de Belastingdienst is veel informatie beschikbaar. Vraag daar ook het ‘Handboek voor ondernemen’ aan.

Heb je vragen over je bedrijfsvoering? Wil je weten op welke manier het bijhouden van je financiële administratie het beste bij jezelf en je bedrijf past, neem dan gerust contact op met mij. Ik help je graag op weg.

De Talenreis: Afrikaanse talen

Door Sigrid Lensink-Damen

Afrika is taalkundig in zes gebieden op te delen: Noord-Afrika, de Soedan (niet het land), Oost-Afrika, de Rift, Centraal-Afrika en Zuidelijk Afrika. In elk van deze regio’s worden talen van diverse taalfamilies gesproken. In deze aflevering zal ik ingaan op de regio Noord-Afrika en de Rift.

Noord-Afrika en de Rift

In Afrika worden ruwweg 2.000 talen gesproken. In Noord-Afrika en in de Hoorn van Afrika (ook wel de Rift genoemd) zijn dat Afro-Aziatische talen. Tot deze taalfamilie horen de Semitische talen, het Egyptisch, de Koesjitische talen, de Omotische talen, het Berber en de Tsjadische talen. In totaal omvat de Afro-Aziatische taalfamilie 400 talen die door 250 miljoen mensen worden gesproken.

Semitische talen

De Semitische taalfamilie is de grootste in de regio Noord-Afrika en de Rift. Onder het Semitisch vallen het Arabisch, het Amhaars, het Hebreeuws, het Tigrinya en het Maltees. De oudste talen die tot het Semitisch worden gerekend zijn het Akkadisch en het Eblaïtisch. Beide zijn uitgestorven.

Het Akkadisch werd al in 2800 voor Christus op schrift gesteld, in het beroemde spijkerschrift. De taal ging in de laatste eeuwen voor Christus over in het Aramees. Van het Eblaïtisch is een kleitablet-bibliotheek in de stad Ebla bewaard gebleven. De Akkadische en Eblaïtische teksten gingen onder andere over rituelen, gebeden, hymnen, voorspellingen, literatuur en zakelijke transacties.

Medeklinkers en klinkerpatronen

Een gedeeld kenmerk van de Semitische talen is dat de stam van een (werk)woord bestaat uit drie medeklinkers. Om tijden of meervoud te maken worden er klinkers toegevoegd. Een voorbeeld uit het Arabisch:

ktb = wortel van ‘schrijven’;
- - i - = klinkerpatroon dat de tegenwoordige tijd uitdrukt;
- a - a - = klinkerpatroon voor de verleden tijd;
- aa - i - = klinkerpatroon voor onvoltooid deelwoord;
- - uu - = klinkerpatroon voor voltooid deelwoord.

De liggende streepjes geven de weggelaten medeklinkers van de wortel aan. Als we het werkwoord ‘schrijven’ dus vervoegen krijg je: ktib (schrijf), katab (schreef), kaatib (schrijvend) en ktuub (geschreven). Zowel de medeklinkers als de klinkerpatronen zijn van belang om woorden te vormen. Dit verschijnsel doet zich ook voor bij zelfstandige naamwoorden.

Zoon van Noach

In de 19e eeuw probeerden (taal)wetenschappers de diverse talen en volkeren in Noord-Afrika op te delen aan de hand van een rassentheorie en gegevens uit de Bijbel. Van de zonen van Noach, Sem, Cham en Jafet, ontleenden de wetenschappers de namen voor de verschillende volken en talen. De term Hamieten (van Cham) is daar een voorbeeld van. Omdat er later geen bewijs gevonden werd voor deze indeling, is deze niet gehandhaafd.

De naam van het Semitisch, het Assyrisch en het Aramees heeft nog wel een bijbelse connotatie. Deze stamt af van de namen van Sem, zoon van Noach, en Sems zonen, Asshur en Aram.

De volgende keer belicht ik het Egyptisch en probeer ik een antwoord te vinden op de vraag in hoeverre de hiërogliefen invloed hebben gehad op moderne taal- en beeldtaaluitingen.

Bronnen:
De Grote Taalatlas
Afrikaanse talen (Wikipedia)
Kaart met talen van Afrika (door Mutur Zikin)
African languages
Afro-Aziatische talen (Wikipedia)
Hoeveel talen worden er in Afrika gesproken
Semitische talen (Wikipedia)
Semitische talen (Engelstalige Wikipedia)
het Akkadisch (Wikipedia)
het Eblaïtisch (Wikipedia)

Language Networks

Door Silvie van der Zee

Language Networks is een online opleidingscentrum. Hier kun je als vertaler terecht voor webinars, tips, hulpmiddelen en diverse trainingen. Vertaalbureau Concorde Group heeft het centrum in 2011 opgericht om zijn kennis te delen, met als uitgangspunt de praktijk van tolken en vertalers.

Trainingen
Language Networks biedt verschillende soorten training aan: taaltrainingen, vakspecifieke trainingen en trainingen op maat. De vakspecifieke trainingen zijn er op diverse gebieden: juridisch, technisch, marketing, ondernemen, communicatie en administratie. Een aantal voorbeelden van trainingen die Language Networks aanbiedt: een basiscursus Trados, klanten werven via Google en een netwerkcursus. Met sommige cursussen kun je PE-punten verdienen.

De trainingen van Language Networks zijn er in twee vormen: blended learning (een combinatie van cursus op locatie en webinars) en webinarmodules. Die laatste zijn live te volgen of op een later tijdstip wanneer het jou uitkomt, want sommige webinars zijn al eerder opgenomen.

Demo
Als je nog niet zeker weet of het webinar als lesvorm iets voor jou is, kun je een gratis demo bekijken. In de sectie ‘Maak kennis’ bij het onderdeel ‘Webinars’ kun je onderaan de pagina de demo aanvragen. Je krijgt dan een link toegestuurd waarmee je deze demo kunt openen.

De demo heet ‘Webinars voor Dummies’ en deze naam is goed gekozen, want je hoeft absoluut geen verstand te hebben van online trainingen of van computers om de demo te kunnen volgen. Alles wordt stap voor stap uitgelegd: hoe je het volume aanpast, hoe je de aangeboden bestanden van de training kunt downloaden, hoe je filmpjes kunt bekijken in het webinar, etc. De trainers geven de deelnemers instructies via de webcam en microfoon en je kunt met ze chatten.


Tolken en vertalers
Onder het kopje ‘Trainingen’ vindt je verder een sectie ‘tolken en vertalers’, met informatie over PE-punten, nuttige instanties en tips over diverse onderwerpen (bijvoorbeeld netwerken, Excel, en leestips). Ook vind je er handige hulpmiddelen, bijvoorbeeld voor het omzetten van een PDF-bestand naar een Word-document.


Nieuws
Bij het onderdeel ‘Nieuws’ kun je je aanmelden voor de nieuwsbrief. Deze wordt 2 tot 3 keer per maand verstuurd en eerder verschenen nieuwsbrieven staan op de site. Verder vind je hier relevante nieuwtjes en een agenda met evenementen voor iedereen die geïnteresseerd is in taal.


Conclusie
De gratis demo is een prettige manier om kennis te maken met de trainingen van Language Networks en de site is erg gebruikersvriendelijk: overzichtelijk, netjes en eenvoudig. Kortom, Language Networks is een duidelijke, informatieve site met trainingen over diverse onderwerpen waar tolken en vertalers veel aan kunnen hebben.



Bron
Language Networks