Voer voor letterkundigen vertalers en andere nieuwsgierigen: ruim duizend 17de- en 18de-eeuwse brieven online

Persbericht 

6 september 2013 

Alledaags taalgebruik van Nederlandse zeelieden en thuisblijvers 

 

Op 5 september is een verzameling van ruim duizend 17de- en 18de-eeuwse brieven online beschikbaar gekomen via http://brievenalsbuit.inl.nl. De brieven zijn geschreven tussen Nederlanders in verre oorden, waaronder zeelieden, en thuisblijvers. De verzameling brieven is interessant voor historici en taalkundigen, omdat het een schat aan informatie bevat over alledaags taalgebruik uit die tijd. 


In het project Brieven als Buit zijn onder leiding van prof. dr. Marijke van der Wal de brieven taalkundig onderzocht aan de Universiteit Leiden. Daar is de collectie ook handmatig overgetikt (getranscribeerd) door vrijwilligers. Op het Instituut voor Nederlandse Lexicologie (INL) is vervolgens allerlei taalkundige informatie toegevoegd, zoals spelling en woordsoort. Die informatie maakt de teksten beter te doorzoeken. Vanaf nu is de gehele taalkundig bewerkte collectie online beschikbaar.

Taal van gewone mensen 

Het bijzondere aan de collectie is dat het ongepolijst taalgebruik bevat van gewone mensen uit de 17de- en 18de eeuw. De meeste historische teksten zijn namelijk afkomstig van geletterden die volgens de schrijftaalnorm schreven. Dat geldt niet voor deze brieven. De taal van deze briefschrijvers bevat talloze spellingen, woorden en zinsconstructies die nauw aansluiten bij het mondelinge taalgebruik van toen.

Meer dan honderd spellingen 

Het woord kapitein bijvoorbeeld, komt wel in meer dan honderd spellingen voor. Onder andere als captijen, kappeten en katyn. Een ander voorbeeld is bootsman, dat ook als bosman en boosman werd gespeld. Bij de taalkundige bewerking zijn de moderne spellingen kapitein en bootsman aan de oude spellingvarianten gekoppeld. In de gisteren gelanceerde zoekapplicatie kunnen alle oude spellingvarianten in één keer worden opgevraagd, door te zoeken op het hedendaagse lemma kapitein of bootsman.

Over het INL, Schatkamer van de Nederlandse taal


Het Instituut voor Nederlandse Lexicologie (INL) is de plek voor iedereen die op zoek is naar informatie over woorden en hun betekenis, spelling en gebruik door de eeuwen heen. Het INL verzamelt, beschrijft en bestudeert de Nederlandse taal en woordenschat in de ruimste zin van het woord.

--
Dit was een persbericht van het Instituut voor Nederlandse Lexicologie (INL) . Vertalersnieuws is niet verantwoordelijk voor de inhoud van dit persbericht.