zaterdag 17 december 2011

Vooruitblik op het nieuwe jaar

Beste lezers,
Foto: M. van Drunen

Wij wensen jullie graag een heel fijne vakantieperiode, mooie feestdagen en een heel gelukkig 2012!

Omdat we een paar weken vakantie vieren, verschijnt er begin januari geen Vertalersnieuws, maar we zijn er ook in 2012 weer met nieuwe edities vol interessant vertalersnieuws.

Dus tot volgend jaar!

Hartelijke groeten,

Mariëlle, Eva en Mariëtte


OmegaT: vrije vertaalsoftware groeit op

Door Arno Peters en Mariëtte van Drunen

OmegaT is professionele open source-vertaalgeheugensoftware die bruikbaar is op meerdere platformen. Is deze software de moeite waard om eens te proberen?

De vertaalgeheugensoftware OmegaT is alweer sinds 2002 in ontwikkeling. De huidige projectleider, Didier Briel, brengt regelmatig nieuwe versies uit, die gepaard gaan met met een hele waslijst aan verbeteringen en functionele uitbreidingen. De broncode is beschikbaar onder een Open Source licentie, wat betekent dat u de software ook zelf mag aanpassen. In 10 jaar tijd is OmegaT uitgegroeid tot een volwaardig platform dat vertalers helpt om efficiënter te vertalen.

Flexibel
In tegenstelling tot een aantal andere vertaalgeheugenprogramma’s is OmegaT een op zichzelf staand programma. Dankzij de bestandsfilters hoeft de vertaler niet per se te beschikken over het programma waarmee de bronbestanden gemaakt zijn, zoals Word of PowerPoint. En omdat OmegaT in Java is geschreven, is de software bruikbaar met zowel Windows, Mac als Linux. Helaas kan OmegaT, net als Trados en Wordfast, geen plaatjes bewerken.

OmegaT ondersteunt sinds versie 2.5.0 standaard 27 bestandstypen, waaronder: (X)HTML, Microsoft Open XML (.docx, .xlsx, .pptx), OpenDocument (.odt, .ods, .odp), XLIFF, DocBook en PO. En na installatie van een speciale uitbreiding, genaamd Okapi Filters Plugin, ondersteunt het vertaalgeheugenprogramma ook Trados TagEditor TTX-bestanden, Wordfast Pro TXML-bestanden en InDesign IDML-bestanden.

Erg handige mogelijkheden
U kunt in OmegaT meerdere vertaalgeheugens en woordenlijsten gebruiken en woordenboeken installeren voor spellingcontrole. Als u samenwerkt met andere vertalers, kunt u de vertaalde segmenten voorzien van commentaar of zelfs van alternatieve vertalingen.

Overzichtelijk
De organisatie van vertaalprojecten binnen OmegaT is heel makkelijk: alles is te vinden in submappen onder de projectmap. Externe vertaalgeheugens komen in de submap tm, woordenlijsten in de submap glossaries en woordenboeken in de submap dictionaries. De bronbestanden moeten, eventueel in hun oorspronkelijke mappenstructuur, in de submap source staan. OmegaT zet de vertaalde bestanden vervolgens, met dezelfde mappenstructuur, in de submap target.

Hoe het werkt
OmegaT werkt met bestandsfilters. Eerst leest OmegaT het vertaalgeheugen van een project. Vervolgens kopieert OmegaT de inhoud van elk bronbestand naar een doelbestand. Tijdens deze kopieeractie filtert de software de inhoud op vertaalbare segmenten en vervangt OmegaT eerder vertaalde segmenten in de brontaal door de corresponderende vertalingen uit het vertaalgeheugen. OmegaT slaat de doelbestanden waar mogelijk in hetzelfde bestandsformaat op als het origineel. Wanneer u OmegaT opent, verschijnt overigens altijd de gids Snel Starten. Daarin kunt u snel de basisprincipes nalezen voor u aan de slag gaat.

Is OmegaT de moeite waard?
Ja, OmegaT is zeker de moeite van het proberen waard. Ik heb OmegaT al eens gebruikt en kon er toen heel snel mee aan de slag, bijna zonder de handleiding te lezen. Het is een eenvoudig te gebruiken programma en het biedt een breed scala aan mogelijkheden. Bovendien is het gratis en mag je het programma zelf op maat maken.

Praktische informatie
De documentatie van OmegaT is beschikbaar in 29 talen, waaronder het Nederlands. OmegaT is gratis te downloaden via www.omegat.org. De Okapi Filters Plugin waarmee u meer bestandsformaten kunt vertalen, vindt u op de website van Okapi Tools: www.opentag.com/okapi.

Snel woorden leren in een andere taal

Door Mariëlle van Benthum

Als vertaler of tolk komen we dag in, dag uit nieuwe woorden tegen. Een goede woordenkennis is voor ons dan ook onmisbaar. Dictionary.com heeft een paar leuke websites waarmee we snel nieuwe woorden kunnen leren. En wie van ons wil dat nou niet?

Word Dynamo
Met Word Dynamo kun je op een leuke en snelle manier woorden leren in een andere taal. Uitgangspunt hierbij zijn woordenlijsten. Je kunt zelf lijsten met woorden toevoegen, die je vervolgens via allerlei spellen en kwissen beter leert onthouden. Je kunt ook gebruikmaken van de woordenlijsten die anderen al hebben toegevoegd. Word Dynamo maakt dus gebruik van crowd sourcing.

Word Challenge
Bij een van de spellen op Word Dynamo, Word Dynamo Challenge, krijg je een idee van de grootte van je woordenschat in het Engels. Eerst kies je een niveau op basis van je eigen opleidingsniveau. Daarna zie je tien begrippen met vier mogelijke definities. Uiteraard probeer je de juiste te kiezen. Je score wordt getoond als een cijfer. Leuk is dat je aan het einde van de test snel in een visuele weergave te zien krijgt of je niveau hoog is, of dat er nog veel werk aan de winkel is. Met de knop 'Post to Facebook' kun je je score delen met je vrienden. En als je nieuwsgierig bent geworden naar de vraag of het geschatte aantal woorden dat je kent echt niet hoger is, dan klik je op de knop 'Unlock next level' voor nieuwe ronden, nieuwe kansen.

Kruiswoordpuzzels, meerkeuzevragen en luistertoetsen
Bij de activiteit van je keuze, geef je ook weer een niveau op. Daarna kies je een onderwerp. Dit kan variëren van taalgerelateerde zaken tot aardrijkskunde en andere wetenschappelijke onderwerpen. Er zijn ook standaardtests, zoals TOEFL (Test of English as a Foreign Language). Zo kun je oefenen of jezelf testen voor het officieel erkende TOEFL-niveau. Je kennis wordt getest met uitdagingen als een kruiswoordpuzzel, meerkeuzevragen en een luisteroefening.

Hoe werkt het?
Om een woordenlijst toe te voegen, moet je je eerst registreren. Ik heb een tiental Nederlandse woorden opgegeven met de bijbehorende Engelse vertaling. Daarna heb ik de woordenlijst opgeslagen en op basis daarvan een kruiswoordpuzzel gemaakt met de woorden die ik heb toegevoegd. De omschrijvingen waren in het Nederlands, de in te vullen woorden in het Engels. Erg leuk en een uitstekende manier om te oefenen.

Je woordenlijst wel of niet delen
Als je een woordenlijst hebt toegevoegd, kun je aangeven of jij alleen toegang hebt tot de woordenlijst of dat je deze deelt met andere gebruikers van Word Dynamo. Als je een woordenlijst hebt samengesteld, kun je aangeven in welke taal je lijst is, voor welk niveau hij bedoeld is en welk vakgebied hij betreft.

Nederlands komt (nog) niet voor in het overzicht van talen waaruit je kunt kiezen. Dat hoeft op zich geen probleem te zijn. Als we maar voldoende Nederlandse woordenlijsten toevoegen, neem ik aan dat Dictionary.com, de maker van Word Dynamo, onze taal op termijn wel toevoegt aan de keuzelijst.

Nut voor vertalers
Word Dynamo is een website die het leren van woorden plezierig maakt. Als hulp bij het leren van termen en woorden zie ik hier zeker de meerwaarde van. Ik verwacht echter niet dat deze oefeningen direct meerwaarde hebben bij het maken van vertalingen. Dat denk ik omdat het aanbod van andere hulpmiddelen, zoals vertaalgeheugens en terminologieoplossingen, groot is. De inhoud van Word Dynamo moet nog flink groeien om dit aanbod te evenaren of te verbeteren. Word Dynamo is ook niet bedoeld als hulpmiddel voor vertalers, maar vooral als gereedschap bij het leren of verbeteren van je vaardigheid in je eigen of een vreemde taal. En daarin zijn ze wat mij betreft met vlag en wimpel geslaagd.

Vertalersnieuws zoekt extra redactielid (vrijwilligerswerk)

Ben jij een ervaren tolk, vertaler of ondertitelaar en wil je graag bijdragen aan de blog Vertalersnieuws? Wil je jezelf en je collega's op de hoogte houden van relevant nieuws en evenementen voor tolken, vertalers en ondertitelaars? Wil je graag al doende leren om nog beter te schrijven en teksten te corrigeren? Dan ben jij misschien wel de perfecte uitbreiding van ons redactieteam.

Jij:
  • Bent professioneel tolk, vertaler of ondertitelaar
  • Kunt vlotte, goed gestructureerde teksten schrijven (voor op het beeldscherm)
  • Kunt teksten corrigeren op taalgebruik, structuur en inhoud
  • Werkt graag samen om een tekst zo goed mogelijk te maken
  • Kunt goed omgaan met een kritische blik van je mederedacteuren
  • Hebt tijd om één à twee artikelen per drie weken te schrijven en daarnaast de andere teksten te corrigeren en regelmatig zelf onderwerpen te bedenken voor Vertalersnieuws

Wij:
  • Kijken je teksten voor je na, waarna je zelf de definitieve versie maakt
  • Overleggen graag welke onderwerpen interessant zijn voor Vertalersnieuws
  • Bepalen in overleg welke teksten geschikt zijn, dus soms kunnen teksten geweigerd worden of zijn er veel aanpassingen nodig
  • Komen een paar keer per jaar bij elkaar voor een redactievergadering, verder verloopt het contact veelal via e-mail

Wat krijg je ervoor terug?
  • Je naam komt natuurlijk bij jouw artikelen te staan.
  • Je profiel komt op de site van Vertalersnieuws te staan.
  • Je leert er elke keer weer van.
  • Je verdiept je in onderwerpen waar je misschien zelf niet aan gedacht zou hebben.
  • Je hebt leuk contact met je mederedacteuren.
  • En natuurlijk: naam en faam, HA!

Interesse?
Stuur dan je vragen en/of je cv met toelichting naar Mariëtte van Drunen via taal @ mvdtranslations.nl. Het hoeft geen formele sollicitatiebrief te zijn, als we maar kunnen zien waarom je geschikt zou zijn als redactielid.

In de spotlight: Vertaaltijdschrift De Talen

Door Ben van Nugteren en Eva Schwarzberg

Op aanraden van twee trouwe abonnees van het blad De Talen hebben we de uitgever, Ben van Nugteren, gevraagd iets meer te vertellen over dit tijdschrift voor vertalers.

De Talen
De Talen bestaat inmiddels 128 jaar, maar is nog steeds toonaangevend op vertaalgebied. Het verschijnt tien maal per jaar en biedt iedereen met belangstelling voor talen en vertalen de mogelijkheid zijn of haar kennis te verbreden en vaardigheden aan te scherpen. Het niveau is hoog en is toegesneden op studenten die een HBO- dan wel een universitaire opleiding volgen op (ver)taalgebied. Daarnaast zijn er nogal wat zelfstandig gevestigde vertalers op het blad geabonneerd om hun vaardigheden op peil te houden of uit te breiden. De Talen draait om de talen Duits, Engels, Frans en Spaans.

Algemene teksten
Veel abonnees hebben een gespecialiseerde vertaalpraktijk, maar vinden het prettig om daarnaast te vertalen in algemene zin. De opgaven die De Talen biedt, zijn vaak artikelen uit internationale kranten en tijdschriften. Ze worden door de redacteuren uitgekozen vanwege een bepaalde gebruikte stijl of het voorkomen van bepaalde vertaalproblemen. Zo kan de abonnee elke maand zijn of haar vaardigheden aanscherpen. Het niveau is pittig, maar voor een gevestigd vertaler uitstekend te doen.

Hoe goed vertaalt u?
Een van de unieke mogelijkheden van De Talen is dat u maandelijks een door u vertaalde tekst kunt inzenden, die vervolgens door een professionele redacteur wordt nagekeken. De betreffende opgave wordt twee maanden later (geanonimiseerd) in het blad besproken: een uitgelezen manier om uw vertaalvaardigheid met die van anderen te vergelijken.

Een abonnement op De Talen vormt een prima mogelijkheid om goedkoop en op een prettige manier uw vertaalvaardigheden op peil te houden. Bovendien zijn de kosten van het abonnement aftrekbaar van de inkomstenbelasting.

(Proef)abonnement
Om u kennis te laten maken met het blad, biedt Uitgeverij Tandem Felix een proefabonnement, zowel op papier als in pdf, van drie maanden voor € 27,00.Mocht u zich daarna willen abonneren, dan geldt een reductie van 15% op de abonnementsprijs voor de nummers die overblijven tot het eind van 2012, te weten € 11,50 per nummer. U kunt zich aanmelden via info @ tandemfelix .nl.

Softwaretermen vertalen met open-tran.eu

Door Mariëlle van Benthum

De online database Open-Tran.eu geeft gratis toegang tot een groot aantal vertalingen van termen uit belangrijke FOSS-applicaties (free and open source software), zoals OpenOffice.org en Mozilla. De meeste termen in de database zijn begrippen die voorkomen in de gebruikersinterface van deze programma’s. Open-Tran.eu is ook geïntegreerd in verschillende vertaalprogramma's, bijvoorbeeld Virtaal.

Een proef op de som
Als voorbeeld vraag ik de Nederlandse vertaling op van het Engelse woord 'checkbox'. Het resultaat is een lange lijst met opties. Achter 'keuzevakje' staat dat deze vertaling negen maal voorkomt. Een symbool geeft aan waar de vertaalde term vandaan komt. In dit geval gaat het om het programma KDE Localization. Gnome Gnumeric gebruikt de term 'vinkje'. Een cijfer links van de vertaling geeft de betrouwbaarheid van de vertaling aan, waarbij een '1' betrouwbaarder is dan een '2'.

Handig
Als je vaak in dezelfde talencombinatie zoekt, is er een manier waarmee je kunt voorkomen dat je de talen steeds moet opgeven bij het openen van de site van Open-Tran.eu. Voor bijvoorbeeld vertalingen van het Engels naar het Nederlands gebruik je de URL http://en.nl.open-tran.eu en deze sla je op als favoriet in je internetbrowser. Als je deze favoriet dan op een later tijdstip opent, staat de talencombinatie direct goed.

Online of lokaal
Je kunt de vertalingen online opzoeken of de database downloaden en vervolgens lokaal doorzoeken. Het nadeel van lokaal installeren is dat je de database regelmatig moet bijwerken om steeds met de actuele versie te kunnen werken.

Functionaliteit uitbreiden en verbeteren
Op de website http://open-tran.eu/dev.html is beschreven hoe je kunt helpen de mogelijkheden van open-tran verder uit te breiden of te verbeteren, of de functionaliteit van de site kunt integreren in bestaande software.

Tot slot
Een prima initiatief, deze website. Wie nog tips en suggesties heeft voor open-tran, wordt uitgenodigd om deze te delen via de website van open-tran.eu. Bij mijn volgende zoektocht naar een vertaling van softwaretermen, ga ik zeker open-tran raadplegen. Hebben jullie hier al ervaringen mee?

vrijdag 25 november 2011

Bijbel in straattaal

Door Mariëlle van Benthum

Op 10 november is ‘De torrie van Mattie’ verschenen. Dit is een hervertelling van het bijbelboek Matteüs in straattaal, geschreven door Daniel de Wolf. Een fragment: "De gewoonte was toen om geen seks voor het huwelijk te hebben. Maar Maria bleek ineens pregno te zijn. Jowie kwam er achter en hij was omin depressed, want hij dacht dat ze met een ander gebald had."

Straattaal
Straattaal is voor volwassenen soms nauwelijks te begrijpen, maar voor jongeren helemaal hip. Het is een combinatie van woorden die veel voorkomen in berichtenverkeer via msn en sms, en van woorden uit andere talen.

De teksten bevatten dan ook veel Engelse woorden. Bijvoorbeeld: 'We maken een jump in de tijd', 'Maak een U-turn' en 'Voor Mattie was het crystal clear'. De hoofdstukken bevatten speciale informatieblokken die de kop 'Explanation' hebben. Niet alleen de taal is hypermodern. Aan de verhalen zijn moderne details toegevoegd. Zo komt de McDrive erin voor, postcodegebied en Discovery.

Uitleg
De bijbel in straattaal bevat verhalen van Jezus geboorte tot Zijn sterven aan het kruis en Zijn opstanding. Er wordt aanvullende uitleg gegeven om duidelijk te maken wat Jezus bedoelt. De uitgave is tot stand gekomen door samenwerking tussen Youth for Christ, het Nederlands Bijbelgenootschap en Ark Mission.

Gratis beluisteren via mp-3
Op de website www.straatbijbel.nl kun je het boek gratis beluisteren in mp3-formaat. Tevens zie je in de inhoudsopgave vier verhalen die je vast kunt lezen als voorbeeld. Zo zijn er de verhalen 'Jezus de asielzoeker', 'Johnnyboy de Doper' en 'Sta op uit je rolstoel'.

Daniel de Wolf
Daniel de Wolf is geboren in 1973, en is vader van twee dochters in Rotterdam. Hij geeft leiding aan Thugz Church (‘kerk voor tuig’) en spreekt daarbij veel jongeren. Daniel was eerder jongerenwerker bij Youth for Christ en werkte tot voor kort als pastor in een gevangenis. Ook heeft hij met drugsverslaafden gewerkt en gaf hij voorlichting op scholen.

Bron: www.straatbijbel.nl

Het Witte Boekje

Door Mariëlle van Benthum

Op 15 november is er een bijgewerkte editie verschenen van het Witte Boekje. Het Witte Boekje is een praktische spellinggids die hulp biedt bij het correct schrijven van woorden. Er zijn onder andere nieuwe woorden opgenomen en eigen namen zoals Cruijff en YouTube.

Het Witte Boekje is samengesteld door de Taaladviesdienst van het Genootschap Onze Taal, in samenwerking met schrijf- en taaldeskundige Wim Daniëls. Jaarlijks beantwoorden deze taaladviseurs vele spellingvragen en daarom weten ze goed wat er mis gaat bij het spellen. En misschien nog wel belangrijker: ze weten ook hoe je dit kunt oplossen en uitleggen. De spellingregels worden dan ook op heldere wijze uitgelegd.

In vergelijking met het Groene Boekje heeft de lezer met deze spellinggids meer spellingvrijheid. In sommige gevallen sluit de witte spelling beter aan bij het taalgevoel. Verschillende grote uitgeverijen volgen het Witte Boekje. Bijvoorbeeld de Volkskrant, NRC Handelsblad, Elsevier en de NOS volgen het Witte Boekje.

Meer informatie:
http://www.onzetaal.nl/boeken/het-witte-boekje-editie-2012

Chatvertaling: Spaans populairste taal

Door Eva Schwarzberg

Volgens een rapport van Language Line Services is Spaans in de communicatie met klanten in razend tempo onmisbaar aan het worden voor ieder bedrijf in de V.S. Het is daar de meest gevraagde taal bij tolk- en vertaaldiensten, zoals vertalingen van online chatgesprekken. Ook andere talen worden steeds vaker gevraagd. Belangrijk, want online communicatie lijkt onmisbaar te worden voor ieder bedrijf dat het digitale tijdperk wil overleven.

Onmisbaar
Volgens TMCnet vormen automatische chatvertalingen de sleutel tot succes bij bedrijven die met internationale klanten werken. Door chatvertaling verbetert de communicatie tussen bijvoorbeeld een Engelstalige klantenservice en een Spaanse klant. Of tussen een Nederlandse inkoper en zijn Russische leverancier.

Andere veelgevraagde tolktalen
Volgens het rapport zijn de tolkaanvragen voor de talen Mandarijn, Arabisch, Vietnamees en Russisch ook gestegen in de 20 grootste Amerikaanse steden. De gestegen vraag naar tolken toont aan dat er behoefte is aan innovatieve technologie voor chatvertalingen.

Meertalige samenleving in de VS
Net als de Nederlandse samenleving, wordt ook de Amerikaanse samenleving meertaliger. Om beter te kunnen communiceren met niet-Engelssprekende klanten en werknemers moeten bedrijven volgens TCMnet automatische chatvertaling gaan inzetten. Veel van de op dit moment gesproken talen zijn helemaal nieuw voor het land en tal van organisaties zijn hier nog niet op ingespeeld. Goed nieuws dus voor de leveranciers van software voor chatvertalingen.

Bronnen: TMCnet, Language Line Services

TiNT 2011: 9 december Hogeschool Gent

Door Eva Schwarzberg

Op vrijdag 9 december vindt aan de Hogeschool Gent de derde TiNT-dag plaats, georganiseerd door de vereniging NL-Term in samenwerking met het Steunpunt Nederlandstalige Terminologie en de Hogeschool Gent. TiNT is de afkorting van: Terminologie in het Nederlandse Taalgebied.

Wat beoogt dit evenement?
Het aan een breed publiek bekend maken van actueel onderzoek en werkzaamheden op het gebied van Nederlandstalige terminologie.

Voor wie is de TiNT-dag bedoeld?
Op de TiNT-dagen ontmoeten onderzoek en praktijk elkaar. Sprekers en publiek bestaan uit academici, mensen die beroepsmatig met terminologie werken (o.a. vertalers, publicisten) en andere belangstellenden.

Programma 2011
TiNT 2011 vindt op 9 december 2011 plaats aan de Hogeschool Gent, van 10.15 tot 17.30 uur. Er is een lunch en het evenement wordt afgesloten met een borrel. Tijdens het programma vinden er lezingen plaats over medische terminologie en terminologie in het algemeen.
Het volledige programma vindt u hier.

Inschrijven voor TiNT 2011
Deelname aan de TiNT-dag kost € 15,- (studenten met studentenpas gratis) voor:
- bijwonen lezingen
- deelnemen aan de discussie
- lunch en de borrel
- TiNT-bundel
- 1 jaar lidmaatschap van NL-Term

Inschrijven gaat via het online inschrijfformulier.
Doe dit vóór 1 december 2011.


Bron: Taalunieversum en NL-Term

vrijdag 4 november 2011

Tools om terminologie te vergelijken of te vertalen

Door Mariëlle van Benthum

Op vriend internet is allerlei moois te vinden. Zo kwam ik websites tegen die mijn aandacht trokken omdat ze me helpen bij het vinden van de juiste terminologie voor mijn vertalingen. Het gaat over de gratis beschikbare Manypedia en Meme Miner. En ook Google Vertalen heeft een aantal handigheidjes.

Manypedia
De website www.manypedia.com is een hulpmiddel waarmee je een pagina uit Wikipedia kunt zoeken in een groot aantal verschillende talen en vergelijken met een gelijksoortige pagina in een andere taal. Boven de teksten zie je een percentage dat aangeeft in hoeverre de teksten met elkaar overeenkomen. Beide teksten worden naast elkaar getoond. Dit is een handige manier om snel thuis te raken in de terminologie van een onderwerp in zowel de brontaal als de doeltaal.

Je kunt kiezen of je van de doeltaaltekst de oorspronkelijke tekst wilt zien of een vertaling daarvan. Het helpbestand van Manypedia is erg kort, en geeft een globaal idee hoe het werkt. Bij FAQ staat wel uitgebreide informatie.

Manypedia werkt met interwiki-links. Dit zijn taallinks vanaf Wikipedia-pagina's naar een artikel over hetzelfde onderwerp op een Wikipedia in een andere taal.

Word cloud
Boven de documenten in de bron- en doeltaal toont Manypedia naast afbeeldingen een aantal woorden uit de word cloud met de meest voorkomende, relevante woorden. Woorden met de grootste lettergrootte, zijn de meest gebruikte woorden. Voor 'word cloud' vindt manypedia overigens geen Nederlandse equivalenten.

Meme Miner
Meme Miner oogt in tegenstelling tot de uitgebreidere interface van encyclopedie-vergelijker manypedia meer als een website met een vertaalwoordenboek. De interface is eenvoudig. Je kiest de bron- en doeltaal en geeft het op te zoeken woord op. Daarna klik je op de knop 'Ask'. In Wikipedia wordt een zoektocht gestart naar een equivalent van het opgegeven woord in de gewenste taal met de definitie die daarvoor bekend is in Wikipedia. Voor 'word cloud' geeft Meme Miner de vertalingen 'tag cloud', 'word cloud' en 'woordwolk'. Daarbij is de term ‘tag cloud’ gepresenteerd als een hyperlink naar de desbetreffende tekst in Wikipedia. Zo kun je eenvoudig het desbetreffende artikel opvragen en meer informatie vinden over het gezochte woord in een relevante context.

Google Vertalen
Via Google Vertalen kun je eenvoudig woorden, zinnen of tekst automatisch laten vertalen in 57 talen. Het doel is om beschikbare informatie voor iedereen toegankelijk te maken. Google Vertalen doorzoekt documenten die zijn vertaald door menselijke vertalers. Daarbij vindt het programma patronen, die de basis vormen voor ‘intelligente gissingen’ voor een vertaling. Het resultaat van deze statische machinevertalingen wordt beter naarmate Google beschikt over meer door mensen vertaalde teksten om te kunnen analyseren.

De interface en aanvullende opties
Het scherm van Google Vertalen bevat twee tekstvakken. Je geeft in het linker tekstvak een tekst op, een URL van een te vertalen webpagina of een document. Als voorbeeld vraag ik de vertaling op van de volgende zin: ‘Google Translate is a powerful tool to make information available in many languages.’. Ik kies in de lijst brontalen de optie ‘Engels’ en geef aan dat ik graag een Nederlandse vertaling zie. Het resultaat is: ‘Google Translate is een krachtig hulpmiddel om informatie beschikbaar in vele talen’. De strekking is duidelijk genoeg. Maar verre van perfect. Via de knop ‘Luisteren’ kan ik horen hoe de vertaling in het Nederlands klinkt. Op het woord ‘Translate’ na, klinkt het Nederlands accentloos. ‘Translate’ klinkt zoals het is geschreven … Via de knop ‘Vertaling beoordelen’ kan ik opgeven of ik de vertaling ‘Nuttig’, ‘Niet nuttig’ of zelfs ‘Aanstootgevend’ vind.

Alternatieve vertalingen kiezen
Als ik de muisaanwijzer over de Nederlandse vertaling beweeg, worden delen uit de tekst geel geaccentueerd en zie ik de knop ‘Klik voor alternatieve vertalingen’. De tekst is daarvoor opgedeeld in verschillende woordgroepen, zoals ‘Google Translate’, ‘is een krachtig hulpmiddel’ en ‘beschikbaar in vele’. Als alternatieve vertalingen voor ‘Google Translate’ worden de volgende suggesties gedaan: ‘Google vertalen’, ‘Google Vertaling’ en ‘Van Google Translate’. De alternatieven worden gepresenteerd in een keuzelijst. Ik kan het alternatief van mijn keuze selecteren en op de knop ‘Gebruiken’ klikken om een andere vertaling te kiezen.

Als alternatieve vertalingen voor ‘is a powerful tool’ geeft Google Vertalen ‘is een krachtig hulpmiddel’, ‘is een krachtig instrument’, ‘is een krachtige tool’, ‘is een krachtig hulpprogramma’ en ‘een krachtig instrument’.

Woordvolgorde wijzigen
Woordvolgorde varieert per taal. De makers van Google Vertalen zijn zich daar blijkbaar van bewust. De geel gearceerde woordgroepen kun je daarom verplaatsen naar een andere positie in de zin.

Kwaliteit verbeteren via crowdsourcing
Google Vertalen werkt via crowdsouring. Je kunt bijdragen aan een betere kwaliteit van de vertalingen via de knop ‘Een betere vertaling voorstellen’. Via de knop ‘Translator Toolkit’ open je een webpagina waarmee je onder meer vertaalgeheugens kunt uploaden.

Conclusie
Wat mij betreft zijn zowel Manypedia en Meme Miner als Google Vertalen handige hulpmiddelen om terminologie te zoeken en te controleren. Google Vertalen mag van mij voor sommige vertalingen best al een concept maken, zodat ik vast een basis heb met soms een aantal leuke vondsten. Als je de tekst daarna met gezond verstand bewerkt en controleert met het origineel, geldt op zijn minst ‘baat het niet dan schaadt het niet’. En als we met z’n allen mee helpen om de kwaliteit ervan te vergroten, wordt het een steeds krachtiger tool. Of durven we dat niet omdat ons werk dan toch echt wordt overgenomen door computers?

Bronnen:
http://www.manypedia.com
http://www.fredrocha.net/MemeMiner
http://translate.google.nl/

Waarschuwing voor beëdigd vertalers: laat dit u niet overkomen

Door Mariëtte van Drunen

Eind oktober kwam mij via de vertalersdiscussiegroep ESPANED een verontrustend bericht onder ogen: een collega was beschuldigd van valsheid in geschrifte naar aanleiding van een geleverde beëdigde vertaling. Wat was er gebeurd en hoe kunt u dit voorkomen?

Wat er gebeurd is
De vertaler in kwestie, die graag anoniem blijft, had de opmaak van een te vertalen document letterlijk gehandhaafd in zijn vertaling, inclusief de logo’s van de overheidsinstantie die het document had opgesteld. Daarnaast had de vertaler, waarschijnlijk geheel per ongeluk, de handtekening uit het origineel in de vertaling laten staan.

Naar aanleiding van deze vertaling werd de vertaler door de overheidsinstantie die het originele document had opgesteld, beschuldigd van valsheid in geschrifte, omdat:

“Met deze vormgeving wordt de suggestie gewekt dat de vertalingen zijn afgegeven door [de betreffende afgevende overheidsdienst] namens de minister van […], terwijl dit niet het geval is”, aldus de brief die de vertaler ontving. 
Ook stond in de brief: “Het plaatsen van de handtekening of naam van een derde, ook onder een overigens waarheidsgetrouw opgemaakt geschrift, wordt door de Hoge Raad (voetnoot: 14 december 1999, NJ 2000,150) aangemerkt als het valselijk opmaken van een geschrift, omdat daardoor een onjuist beeld ontstaat omtrent de auteur die dat geschrift heeft opgesteld en dus omtrent de herkomst ervan.”

Gelukkig heeft de vertaler de overheidsdienst kunnen overtuigen dat hij te goeder trouw te werk is gegaan en enkel de klant zo goed mogelijk van dienst wilde zijn door de vertaling zo veel mogelijk op het origineel te laten lijken. Daarom is het in dit geval bij een ferme waarschuwing gebleven en niet tot een daadwerkelijke aanklacht gekomen.

Hoe u dit kunt voorkomen
Ten eerste moet u bij uw beëdigde vertalingen duidelijk vermelden dat het om een vertaling gaat. Zorg er daarnaast bij het vertalen van gescande documenten voor dat u geen ingescande logo's of handtekeningen in uw vertaling laat staan. Verwijder deze uit de doeltekst voor u begint met vertalen.

Deze vertaler had naar eigen zeggen elk blad rechts onderin voorzien van zijn stempel en paraaf en bij elk van zijn vertalingen een blad aangehecht met de "formule", waarin duidelijk staat dat het om een vertaling gaat. Dit was echter niet voldoende in de ogen van de overheidsinstantie die de waarschuwing heeft gestuurd. Hoewel er blijkens de brief van de overheidsinstantie nog geen officiële richtlijnen zijn voor de opmaak van vertalingen, staat in de brief dat het volgens Bureau Wbtv binnen de branche gebruikelijk is dat logo’s en handtekeningen niet worden gekopieerd.

Kortom: let goed op wanneer u ingescande documenten vertaalt en laat niet klakkeloos alle elementen uit de opmaak in de vertaling staan. Verwijder zeker alle logo’s en handtekeningen die de indruk kunnen wekken dat de vertaling is opgesteld door iemand anders dan de vertaler.

Internationaal congres over literair vertalen in Brussel

Door Eva Schwarzberg

Op 1, 2 en 3 december 2011 is er in Brussel een internationaal congres over literair vertalen. Hierbij zullen tientallen organisaties uit Europa aanwezig zijn, om zich samen over een Europees actieplan voor de literaire vertaling te buigen. Dit is de eigenlijke start van het project PETRA (Europees Platform voor de Literaire Vertaling).

Een Europees platform
In september 2008 riep de Staten-Generaal van de Meertaligheid in Parijs op tot de oprichting van een Europees programma voor vertaling en in april 2009 sprak José Manuel Barroso de wens uit voor een opwaardering van de vertaalpraktijk. Hieruit is PETRA voortgekomen, een initiatief van literatuurhuis Passa Porta (Brussel) dat wordt gevoed door de expertise en inbreng van ruim 50 organisaties uit meer dan 30 landen.

Wat wil PETRA?
PETRA zoekt naar concrete oplossingen voor de promotie en verbetering van de literaire vertaling en literair vertalers. Tijdens het congres zullen diverse werkgroepen verschillende aspecten van het literair vertalen onder de loep nemen, zoals het beroep van de literair vertaler, de zichtbaarheid van de literair vertaler, de vertaalopleidingen, de literaire vertaling en de marktmechanismen, auteursrechten, het digitale boek en de culturele en politieke aspecten van de literaire vertaling.

Aanbevelingen begin 2012 bekend
Begin 2012 publiceert PETRA aantal aanbevelingen, bedoeld voor onder meer Europese instellingen, nationale en regionale overheden, organisaties die betrokken zijn bij literaire vertaling, literair vertalers en uitgevers. De EU onderschrijft toegevoegde waarde van PETRA voor Europa. Begrijpelijk, want literaire vertalingen zijn belangrijk voor ons culturele erfgoed.

Bronnen: Taalunieversum en Expertisecentrum Literair Vertalen

KvK zegt: de prijzen van zzp’ers gaan omhoog. Wat doen wij?

Door Mariëtte van Drunen

De Kamer van Koophandel schrijft in een persbericht van 1 november dat bijna één op de drie zzp'ers van plan is in 2012 de tarieven te verhogen. En dat vooral in de communicatiebranche en de zakelijke dienstverlening. Is dit het moment waarop we allemaal zo lang hebben gewacht en doen wij mee?

Als een groot aantal eenpitters -met name in onze branche- het komend jaar de prijzen verhoogt, dan is dit misschien een uitgelezen kans. Na jaren dezelfde of zelfs verlaagde tarieven te hebben gehanteerd, kunnen we nu als vertalers misschien wel eindelijk meeliften op een golf van financiële verbetering.

Natuurlijk zijn we bij Vertalersnieuws erg benieuwd wat u hiervan vindt. Doet u daarom ook mee met de enquête op de site? Vul voor eind dit jaar uw mening in, zodat we begin 2012 de balans kunnen opmaken. Samen staan we sterk, maar dan moeten we ook individueel een stap durven zetten, toch?

Inschrijving Intensieve Mastercursus Literair Vertalen 2012 geopend

Door Eva Schwarzberg

Van 16 t/m 27 april 2012 vindt er in navolging van de succesvolle cursussen in 2010 en 2011 weer een Intensieve Mastercursus Literair Vertalen plaats voor masterstudenten Vertalen in het Nederlands. Dit jaar zijn de brontalen Duits, Engels, Frans, Italiaans en Spaans. Schrijf je uiterlijk 12 december 2011 in.

Hoe ziet het cursusprogramma eruit? 
Het programma van de Intensieve Mastercursus (IM) duurt twee weken en is volledig gericht op literair vertalen. Je werkt in een groep aan een collectieve vertaling, volgt colleges en gaat ook nog per talencombinatie in de praktijk aan de slag onder leiding van een professionele literair vertaler. Er wordt iedere dag een gezamenlijke lunch georganiseerd en op sommige dagen staat er ook een borrel of diner op het programma.

De eerste week van de cursus vindt plaats in Antwerpen, de tweede week in Utrecht. Net als in 2011 wordt er nauw samengewerkt met literatuurfestival City2Cities. Zo zullen er in de tweede cursusweek cursusonderdelen op het festival plaatsvinden en worden studenten voor bepaalde festivalactiviteiten uitgenodigd.

Voor wie is deze cursus?
Studenten aan één van de vertaalopleidingen aan de KU Leuven/Lessius Antwerpen en Universiteit Utrecht kunnen zich aanmelden voor de cursus.

Hoe verloopt de aanmeldprocedure?
Deelnemers worden geselecteerd op basis van twee selectiecriteria. Na inschrijving volgt er een proefvertaling. Deze wordt door twee personen onafhankelijk van elkaar nagekeken, waarbij de vertaler anoniem blijft. Daarnaast is de motivatie van de kandidaat om literair vertaler te worden van belang.

Wat kost de cursus?
Er zijn geen kosten aan de cursus verbonden. Bovendien worden de reiskosten vergoed en is er huisvesting geregeld.

Meer informatie?
Meld je hier aan voor de digitale nieuwsbrief van de Master Literair Vertalen voor alle informatie en ontwikkelingen rond de Master Literair Vertalen.

Bron: Nieuwsbrief Oktober 2011 Master Literair Vertalen

Van krukwaarder tot lokhomo: kennisbank Nederlandse taal weerspiegelt veranderende maatschappij

Overgenomen persbericht INL d.d. 6 september 2011

De vernieuwde website van het INL biedt toegang tot de kennisbank van de Nederlandse taal (www.inl.nl). Deze kennisbank geeft zowel de betekenis van de oudste woorden als van de meest recente: woorden vanaf ca. 500 na Christus tot die van vandaag de dag. Bezoekers krijgen via een zoekbox toegang tot ruim 500.000 trefwoorden en bijna 2.000.000 citaten. Hiermee geeft de kennisbank niet alleen een beeld van de veranderingen in de Nederlandse woordenschat, maar ook van die in de Nederlandse en Vlaamse cultuur.

Betekenisverschuiving van woorden
Taal volgt maatschappelijke ontwikkelingen. De kennisbank bevat oude woorden als krukwaarder en dingvoogd (rechtsfunctionarissen), nieuwe woorden als lokhomo, lokfiets en lokauto, maar laat ook de betekenisverschuiving van woorden zien. Het woord paard werd vroeger in de eerste plaats in de landbouw en het vervoer gebruikt, maar we vinden het tegenwoordig vooral terug in context van sport en vrijetijdsbesteding. En wat zegt de veranderende betekenis van het woord borrel over onze tijdsgeest? Naast de oorspronkelijke betekenis ‘glaasje jenever’ is de betekenis ‘sociale gelegenheid met een hapje en een drankje’ ontstaan. Vooral die laatste betekenis komen we de laatste decennia tegen in het dagelijks taalgebruik.

Voor wetenschappers en andere taalliefhebbers
De kennisbank biedt informatie voor zowel wetenschappers als taalliefhebbers. De taalliefhebber kan woorden en betekenissen vinden. Ook kunnen verbanden worden ontdekt tussen woorden van vroeger en nu of tussen groepen van woorden. De kennisbank biedt wetenschappers onderzoeksmogelijkheden op het gebied van spelling, morfologie, betekenisontwikkeling en combinatiemogelijkheden.

Het INL · Schatkamer van de Nederlandse taal
De kennisbank is een product van het INL. Het INL bestudeert de Nederlandse taal en werkt aan een zo volledig mogelijke beschrijving van de woordenschat. Taal is altijd in beweging en de kennisbank beweegt mee. Daarom wordt de kennisbank door het INL voortdurend aangevuld met nieuwe woorden. Daarnaast beheert en onderhoudt het INL digitale taalmaterialen en stelt die via de TST-Centrale* beschikbaar.

*[Toelichting van de redactie:] De TST-Centrale is de Nederlands-Vlaamse centrale voor opslag, onderhoud en distributie van digitale Nederlandstalige taalmaterialen. Deze informatie wordt onder andere gebruikt voor onderzoeksdoeleinden.

zaterdag 15 oktober 2011

Toelatingstoetsen voor het register beëdigde tolken en vertalers

Door Mariëtte van Drunen

Tolken en vertalers die zich willen inschrijven in het officiële register beëdigde tolken en vertalers, maar niet de juiste diploma’s hebben, kunnen via een toelatingstoets alsnog tot het register worden toegelaten. Deze toelatingstoets zal vanaf najaar 2011 worden aangeboden door de Stichting Nationale Examens Vertaler en Tolk (SNEVT). Aanmelding is nog maar tot 21 oktober mogelijk.

“Tolken en vertalers die geen hbo-diploma op het gebied van tolken of vertalen kunnen overleggen, kunnen volgens het Besluit inschrijving Rbtv via een door Bureau Wbtv erkende toets aantonen te beschikken over de vereiste vaardigheden,” aldus de website van Bureau Wbtv. Wbtv is het onderdeel van de Raad voor Rechtsbijstand dat bepaalde onderdelen van de Wet beëdigde tolken en vertalers moet uitvoeren. Bureau Wbtv heeft bepaald waaraan de toelatingstoetsen en de beoordelaars moeten voldoen. Hoewel de toetsen worden aangeboden door de SNEVT, is de Nederlandse Associatie voor Praktijkexamens te Amersfoort verantwoordelijk voor de logistiek rond de toetsing (aanmelding, betaling e.d.).

In week 46 vinden de eerste toetsen plaats en afhankelijk van het aantal aanmeldingen, worden mogelijk ook in week 47 toetsen ingepland. De toetsen hebben plaats op een centrale locatie die gemakkelijk te bereiken is met het openbaar vervoer.

Wie kan er deelnemen?
Deelname aan de toetsen heeft alleen zin als u een reële kans van slagen hebt. Hoe u weet of dat zo is? Raadpleeg daarvoor het Zelfbeoordelinginstrument Tolken en/of het Zelfbeoordelinginstrument Vertalen. Hierin staat op welk niveau u de verschillende vaardigheden moet beheersen om te kunnen slagen. Deze beoordelingsinstrumenten zijn te vinden op de website van Bureau BTV en op de website van de Nederlandse Associatie voor Praktijkexamens.

Op de website van de Nederlandse Associatie voor Praktijkexamens is informatie opgenomen waarmee u zich kunt voorbereiden op de toetsen.

Let op: snel aanmelden als u dat nog niet hebt gedaan!
Als u zich wilt aanmelden, dan kan dat via de website van de Nederlandse Associatie voor Praktijkexamens. Maar let op, de aanmelding sluit volgende week vrijdag, op 21 oktober 2011 en er kan maar een beperkt aantal tolken en vertalers aan de toetsen deelnemen.

Er zijn alleen vertaaltoetsen voor de volgende vertaalrichtingen:
• Koerdisch (Kermandji) - Nederlands
• Nederlands - Koerdisch (Kermandji)
• Somalisch - Nederlands
• Nederlands - Somalisch

Meer informatie over de toetsen
Bureau Wbtv
De Nederlandse Associatie voor Praktijkexamens
Nieuwsbrieven van Bureau Wbtv

Uw vragen over de toetsen kunt u per e-mail sturen aan de Nederlandse Associatie voor Praktijkexamens via examenservices @ associatie.nl.

Met het wegbezuinigen van de tolk snijden we ons in de vingers

Door Eva Schwarzberg

Door bezuinigingen bij het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport wordt de vergoeding voor de inzet van tolken geschrapt. Niet verstandig, want de tolk voorkomt veel leed. Bovendien zullen door deze ingreep de kosten alleen maar stijgen. Artsen en specialisten luiden de noodklok.

Eigen verantwoordelijkheid

Jaarlijks wordt er in de gezondheidszorg ongeveer 166.000 keer gebruikgemaakt van een tolk. Vaak telefonisch en vooralsnog vergoed door de overheid. Hier wil de overheid nu vanaf. Patiënten moeten zelf verantwoordelijk worden om zich verstaanbaar te maken, vindt het kabinet. Dus: Nederlands leren of zelf iemand meenemen als tolk.
De bezuiniging op tolken zal het kabinet 19 miljoen euro opleveren, maar is wel in strijd met de ‘veldnormen voor de inzet van tolken in de gezondheidszorg’. Hierin staat dat wanneer de zorgverlener door taalproblemen onvoldoende met de cliënt kan communiceren, hij een professionele tolk moet inschakelen.

Kosten zullen alleen maar stijgen door bezuinigingen
Volgens artsen heeft de bezuinigingsmaatregel veelal negatieve gevolgen. De behandeling zal langer duren en minder efficiënt worden. Ook zullen mensen zich niet, of pas veel later laten behandelen omdat ze geen geld voor een tolk hebben. Met alle gevolgen van dien.

Ook de Nederlandse Vereniging van Maatschappelijk Werkers (NVMW) voorziet problemen. De kwaliteit van de behandeling van (psychiatrische) patiënten die het Nederlands onvoldoende beheersen loopt terug. Een professionele vertaling is gewenst. Er kan niet worden teruggevallen op familie en vrienden, die doorgaans te emotioneel betrokken zijn bij de patiënt.

Uitzondering voor Multi Systeem Therapie?
Volgens MST-Nederland kost het besluit van VWS de regering veel meer dan het oplevert. MST is een speciale behandelmethode waarmee probleemjongeren thuis behandeld kunnen worden, in plaats van in een jeugdinrichting. Maar zonder de inzet van tolken kunnen veel jongeren niet thuis behandeld worden. Het gevolg: hogere kosten. Volgens berekeningen zoul een bezuiniging van ruim 2 ton op MST de regering wel eens 2,3 miljoen kunnen gaan kosten.

Laten we ons niet in de vingers snijden en alleen daar bezuinigen waar het ook daadwerkelijk iets oplevert.


Bron: psy, Uitgesproken Vara, ZorgWelzijn

Kinderboekenweek 2011: Griffels en vertalingen

Door Eva Schwarzberg

Mede door toedoen van mijn eigen kinderen heb ik een hernieuwde belangstelling voor het kinderboek. En zeker nu het Kinderboekenweek is. Ik dacht dat de Griffels, onderscheidingen voor de beste kinderboeken van het afgelopen jaar, alleen aan Nederlandse boeken toegekend mochten worden. Maar dit blijkt een misvatting van mij, met één uitzondering: de Gouden Griffel.

Hoe zit het nu precies met die Griffels, Penselen en Vlag en Wimpels?

Griffels
Sinds 1971 geeft een jury van volwassenen Griffels aan de best geschreven kinderboeken van het afgelopen jaar. In vijf categorieën (tot 6 jaar, van 6 jaar en ouder, van 9 jaar en ouder, informatieve boeken en poëzie) ontvangen steeds twee boeken een Zilveren Griffel. Van deze tien boeken krijgt één boek bovendien een Gouden Griffel. Deze laatste kan alleen worden gewonnen door een oorspronkelijk Nederlandstalig boek. Zilveren Griffels kunnen ook worden toegekend aan vertaalde boeken.

Vlag & Wimpel
Deze worden toegekend aan kinder- en jeugdboeken in verschillende categorieën die net geen Zilveren Griffel of Zilveren Penseel hebben gekregen. Ook in het Nederlands vertaalde boeken en buitenlandse illustratoren kunnen een Vlag & Wimpel winnen. Sinds 1997 zijn de Vlag & Wimpels voor boeken voor kinderen vanaf 13 jaar vervangen door Eervolle Vermeldingen.

Penselen
Het Gouden Penseel is een literatuurprijs die sinds 1973 jaarlijks wordt toegekend aan het best geïllustreerde kinderboek van het afgelopen jaar, uitgereikt door de Stichting CPNB (Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek). Een Gouden Penseel kan alleen worden uitgereikt aan een oorspronkelijk Nederlands kunstenaar, voor een in het Nederlands uitgegeven kinderboek. Daarnaast kan de jury sinds 1981 twee boeken bekronen met het Zilveren Penseel, waarvoor ook buitenlandse kunstenaars in aanmerking komen. Het werk moet dan wel vertaald zijn naar het Nederlands.

Een overzicht van de Griffels van 2011, met dit jaar één vertaald boek:

*Gouden Griffel 2011*


Dissus
Auteur: Simon van der Geest
Illustrator: Jan Jutte

*Zilveren Griffels 2011*


Categorie tot zes jaar

En?
Auteur: Kitty Crowther
Vertaling (uit Frans): Siska Goeminne

Het boeboek
Auteur: Imme Dros Illustrator: Harrie Geelen

Categorie vanaf zes jaar
Roodkapje was een toffe meid
Auteur: Marjet Huiberts
Illustrator: Wendy Panders
Cd: Benaíssa Linger

Hoe oma almaar kleiner werd
Auteur: Michael De Cock
Illustrator: Kristien Aertssen

Categorie vanaf negen jaar
Dissus
Auteur: Simon van der Geest
Illustrator: Jan Jutte

Vliegen tot de hemel
Auteur: Michael De Cock
Illustrator: Gerda Dendooven

Categorie informatief
Ik! Wie is dat?
Samenstelling: Kinderuniversiteit van Tilburg

Meneer Kandinsky was een schilder
Auteur: Daan Remmerts de Vries

Categorie poëzie
Ik leer je liedjes van verlangen, en aan je apenstaartje hangen
Auteur: Bette Westera
Illustrator: Sylvia Weve

Hoera voor Superguppie!
Auteur: Edward van de Vendel
Illustrator: Fleur van der Weel

*Overzicht Vlag en Wimpels 2011*
NB: Om de lijst beperkt te houden, volgt alleen een overzicht van de bekroonde vertaalde boeken:

Categorie vanaf 6 jaar
Meneer G.
Auteur: Gustavo Roldán
Vertaling (uit Spaans): Piet de Bakker

Categorie vanaf 9 jaar
Het reuzenradmysterie
Auteur: Siobhan Dowd
Vertaling (uit het Engels): Tjalling Bos

Categorie vanaf 9 jaar
Tonje en de geheime brief
Auteur: Maria Parr
Vertaling (uit het Noors): Bernadette Custers
Illustrator: Heleen Brulot

*Gouden Penseel 2011*
Voor het eerst in de geschiedenis van de Penselen heeft een buitenlands boek het Gouden Penseel gekregen.

Seizoenen
Auteur/illustrator: Blexbolex (Bernard Granger)
Vertaald uit het Frans

Veel (voor)leesplezier!

Bron: Kinderboekenweek.nl en Juryrapport Griffeljury

Stichting Lira heeft een webportal

Door Mariëlle van Benthum

De Stichting Literaire rechten auteurs (Lira) is de Nederlandse auteursrechtorganisatie voor schrijvers en vertalers. Afgelopen zomer heeft Stichting Lira een webportal geïntroduceerd voor haar relaties.

Online gegevens controleren
Als relaties van Stichting Lira zijn ingelogd op de webportal, kunnen ze daar allerlei zaken regelen die voorheen per telefoon, e-mail of post moesten worden gedaan. Ze kunnen zo onder meer contact-, werk- en financiële gegevens inzien en aanpassen. Gebruikers zijn enthousiast over de eenvoud, snelheid en betrouwbaarheid van het werken via de webportal.

Lira spaart op deze manier significante bedragen aan druk- en verzendkosten. Eerder stuurde de stichting jaarlijks specificaties van leenrechtuitkeringen. Auteurs en vertalers controleerden de gedrukte gegevens over de aandelen in hun werken die bij Lira bekend waren. Nu controleren en wijzigen gebruikers de gegevens online.

Leenrechtgelden
Via onder andere sociale media zoekt Stichting Lira voortdurend naar auteurs en vertalers waarvoor nog leenrechtgelden bestaan om gelden aan hen te kunnen uitkeren. Het gaat om (erven van) schrijvers, vertalers, bewerkers en samenstellers, die hebben meegewerkt aan titels die worden uitgeleend door Nederlandse openbare bibliotheken. Stichting Lira betaalt met terugwerkende kracht de leenrechtvergoeding uit. Wilt u helpen bij deze zoektocht? Volg dan https://twitter.com/#!/stichtinglira.

Bronnen: http://www.lira.nl/, http://bulletin.lira.nl/Uitgave-35/Liras-webportal

TermTreffer: nieuwe software voor termextractie

Door Mariëtte van Drunen

De Nederlandse Taalunie heeft een speciaal programma laten ontwikkelen dat voor vertalers erg interessant kan zijn. Het nieuwe programma, TermTreffer, is ontwikkeld door GridLine en is uitgebreid getest door specialisten uit diverse vakgebieden, zoals terminologen en vertalers.

Met TermTreffer kan de gebruiker automatisch kernwoorden (termen) uit digitale Nederlandstalige teksten halen, wat het verzamelen en beschrijven van terminologie goedkoper en gemakkelijker maakt. Omdat gespecialiseerde vertalers vaak bijzonder veel terminologie tegenkomen in hun werk, kan dit een handige manier zijn om snel terminologielijsten te maken over het specifieke vakgebied van hun vertaling. Termextractie kan ook heel nuttig zijn voor andere beroepsgroepen, zoals woordenboekmakers en lexicologen, want door het toekennen van trefwoorden aan teksten, kunnen teksten beter en sneller teruggevonden worden in grote digitale tekstverzamelingen (corpora).

TermTreffer bevindt zich momenteel in de bèta-fase. De software zal binnen enkele maanden beschikbaar worden via de TST-centrale, de Nederlands-Vlaamse centrale voor opslag, onderhoud en distributie van digitale Nederlandstalige taalmaterialen.

Op NedTerm staan alvast wat schermafbeeldingen van TermTreffer, zodat u kunt zien hoe het programma eruit ziet, deze vindt u hier. Meer informatie over de beschikbaarheid van de software vindt u hier.

Bron: nieuwsbrief terminologie september 2011 van NedTerm

zaterdag 24 september 2011

Vertalen is ondernemen

Door Mariëtte van Drunen

Een opdrachtje hier, een opdrachtje daar… En dan? Hè bah, geen werk deze week! Zal ik de vertaalbureaus voor wie ik wel eens werk maar weer laten weten dat ik beschikbaar ben? Hoe kom ik nou eens aan een andere soort opdracht?

Velen van ons zijn er dagelijks mee bezig, maar lang niet ieder van ons heeft het al benoemd: zelfstandig vertalers, tolken en ondertitelaars ondernemen. We werven klanten, voeren meestal onze eigen bedrijfsadministratie of besteden deze uit en we voelen de pijn als we even geen werk hebben. We werken voor eigen rekening en risico.

Maar veel vertalers en ondertitelaars die ik ken hebben nog nooit een workshop of cursus over ondernemen gevolgd. Ze besteden talloze uren aan bijscholing op hun vakgebied, maar doen eigenlijk geen moeite om beter te leren hoe ze leuke opdrachten kunnen krijgen, hoe ze de relaties met hun klanten het beste kunnen onderhouden of hoe ze zich het beste kunnen presenteren. Ondertussen klagen veel vertalers steen en been over de lage tarieven die mogelijke klanten bieden en zien ze zichzelf als slachtoffer van de markt. Ik denk dat dit allemaal komt doordat veel vertalers zichzelf niet als een ondernemer zien. Ze beschouwen zichzelf in de eerste plaats en eigenlijk alleen als vertaler, tolk of ondertitelaar. Ja, dat zijn we natuurlijk ook in de eerste plaats, maar we zullen toch moeten ondernemen om te zorgen dat we ons vak kunnen uitvoeren. We moeten ons aan de buitenwereld presenteren, opdrachten werven, contact houden met onze klanten en onze reputatie hoog houden.

Wat mij betreft is het tijd voor verandering: we zijn ondernemers en daar mogen we trots op zijn. En, wat nog belangrijker is: daar moeten we ook aandacht aan besteden. We moeten niet alleen tijd en geld investeren in kennis over ons vakgebied, maar ook in kennis over het voeren van een goede onderneming. We moeten ons als serieuze zakenpartner laten zien aan de buitenwereld. Dit betekent ook dat wij de tarieven en de voorwaarden van onze dienstverlening bepalen. Natuurlijk valt er te onderhandelen, maar een driesterrenrestaurant biedt geen maaltijden aan voor een tientje. Als ze dat zouden doen, zouden klanten ze niet meer serieus nemen en zouden ze failliet gaan. En dat geldt ook voor ons. Dus durf te vragen wat je waard bent. Want we zijn het waard!

Personal branding voor tolken en vertalers

Door Mariëlle van Benthum

Zelfstandige professionele tolken en vertalers moeten bijscholen op hun vakgebieden. Dat betekent vaak veel lezen in zowel de bron- als de doeltaal, en ook vakinhoudelijk de laatste ontwikkelingen volgen. Daarnaast moeten ze weten hoe ze opdrachten kunnen krijgen. Tolken Select organiseert daarom op twee zaterdagen een training waarin u leert hoe u personal branding toepast als marketing tool.

Elevator pitch
De training is praktijkgericht. U leert hoe u zich op een unieke, aansprekende manier in de markt zet. Een van de hulpmiddelen daarbij is de zogenaamde ‘elevator pitch’. Dit is een minipresentatie over wat u te bieden hebt. Het idee is dat u in een tijdsbestek dat niet langer duurt dan een vluchtige ontmoeting in een lift kort en krachtig uitlegt wie u bent en wat u voor een ander kunt betekenen. Als het u lukt om in heel korte tijd een professionele indruk te maken, wordt u mogelijk in de toekomst gevraagd voor een opdracht als gevolg van deze korte ontmoeting.

Wat maakt mij zo bijzonder?
Op de eerste dag van de training denkt u na over wat u bijzonder maakt voor uw klanten. Wat voor merk bent u? Op deze dag draait het vooral om uzelf. Op de tweede dag staat u stil bij de vraag hoe u binding kunt maken met klanten. Bijzonder is dat u aan het einde van de training een plan opstelt om uw ambities daadwerkelijk uit te voeren en in de praktijk te brengen. U kunt hier nog individuele begeleiding bij krijgen.

Dromen opnemen in concrete zakelijke doelstellingen
Aldo van Duivenboden leidt de training. Hij heeft aan de Universiteit van Leuven zijn MBA gehaald en heeft verschillende marketingfuncties gehad bij multinationals zoals DSM, Philips en Holec. Al meer dan tien jaar helpt hij als zelfstandig ondernemer anderen hun dromen om te zetten in zakelijke doelstellingen. Omdat hij weet dat trucjes op lange termijn niet werken, pakt hij het praktisch aan en verenigt hij de persoonlijke drijfveren van ondernemers met hun zakelijke ambities.

Praktische gegevens over de training
De cursus levert 16 PE-punten op en wordt gehouden in Amersfoort op zaterdag 4 en 11 februari 2012. De kosten bedragen 585,00 euro. Deze prijs in exclusief BTW, maar inclusief cursusmateriaal, lunch, koffie en thee en een telefonisch consult. Voor meer informatie en inschrijving, zie Het vergroten van ondernemerskwaliteiten van tolken en vertalers.

Lezingenreeks Master Literair Vertalen i.o. is weer begonnen

In het kader van de Master Literair Vertalen i.o. is er ook dit academisch jaar een lezingenreeks georganiseerd waarbij verschillende aspecten en invalshoeken van literair vertalen aan bod komen. Ook nu vinden de lezingen in Vlaanderen en Nederland plaats en staan ze niet alleen open voor studenten, maar ook voor andere belangstellenden.

De eerst volgende lezing zal op 11 oktober plaatshebben in Antwerpen. Pieter Boulogne zal dan zijn licht werpen op de vroege Nederlandse Dostojevski-vertalingen en hierbij vooral aandacht besteden aan de vertaalwetenschappelijke dimensie. Met een beetje geluk kunt u zich nog aanmelden, want aanmelden mag tot twee weken voor de lezing, in dit geval tot 27 september.

Andere onderwerpen die dit jaar op de agenda staan zijn: het Vertalen van Latijnse poëzie, Tekstgenese en vertaling aan de hand van het werk (en de manuscripten) van Samuel Beckett, Intertekstualiteit en vertalen, Vertalen uit het Nederlands, Nederlandstalige literatuur in vertaling – hoe een kleine literatuur groot kan zijn, Vertaling De Soldaat Johan van Paul de Man, Mentoraat/Coaching Mrs. Dalloway. Deze lijst wordt mogelijk nog uitgebreid met extra lezingen.

Meer informatie en het volledige programma zijn te vinden op de website van de Master Literair Vertalen i.o. Ook kunt u zich via die website inschrijven met een online aanmeldingsformulier.

Bronnen: Expertisecentrum Literair Vertalen en Master Literair Vertalen i.o.

Zelfstandigenaftrek verdwijnt

Door Eva Schwarzberg

Een van de voorstellen in de Miljoenennota 2012: de zelfstandigenaftrek wordt in 2012 gewijzigd naar een vaste basisaftrek van € 7.280.

De hoogte van de aftrek is dus niet meer afhankelijk van de winst uit onderneming, maar wordt “neutraal”. Het beleid van nu, hoe meer winst, hoe minder aftrek, vervalt daarmee. De nieuwe regeling zal weinig tot geen effect hebben op ondernemers met een winst tussen € 18.540 en € 53.070. Maak je meer winst dan circa € 53.000, dan ga je erop vooruit. Maar bedraagt je winst minder dan circa € 18.000, dan ga je erop achteruit. De vaste basisaftrek is dan namelijk lager dan de huidige zelfstandigenaftrek. Het urencriterium van 1225 uur per jaar blijft overigens van kracht.

Bron: Nieuwsbrief VZZP.nl

30 september: Internationale Vertalersdag

Door Eva Schwarzberg

Op 30 september is het onze dag: Internationale Vertalersdag. Deze dag is niet toevallig gekozen, want het is de feestdag van Sint-Hiëronymus, de beschermheilige van diverse beroepen waaronder vertalers.

Zo is het gekomen
De dag is in 1991 in het leven geroepen door de FIT, de internationale federatie van vertalers voor erkenning van de wereldwijde vertaalgemeenschap en ter promotie van het vertalersberoep in verschillende landen. Zeker in tijden van globalisering is het prettig om je in je eigen taal te kunnen uitdrukken en anderen te kunnen voorzien van teksten in hun eigen taal. Ieder jaar kiest FIT een thema voor de Internationale Vertalersdag en dit jaar heeft FIT gekozen voor: Translation: Bridging Cultures. Na een kleine zoektocht op internet blijkt dat de dag niet uitbundig wordt gevierd, maar ik heb toch een paar activiteiten kunnen vinden, zie hier.

Extra aandacht voor ons prachtige beroep
Sta op deze dag eens even extra stil bij je eigen beroep. Hoe sta je ervoor, wat gebeurt er in de vertalerswereld, wat zijn de nieuwste ontwikkelingen en technologieën? Maak er allen een mooie (vertaal)dag van!

Heffing KvK verdwijnt

Door Eva Schwarzberg

Per 1 januari 2013 verdwijnt de heffing waarvoor de Kamer van Koophandel (KvK) ondernemers jaarlijks een factuur stuurt. De heffing is de afgelopen jaren al steeds gedaald, maar gaat nu dus ook echt verdwijnen.

Ondernemers moeten meer ruimte krijgen om te ondernemen. De jaarlijkse acceptgiro die in de bus valt is niet meer van deze tijd. De ondersteuning van de ondernemer moet gerichter en effectiever zodat het duidelijk is waarvoor er betaald wordt.

Reorganisatie KvK
Het afschaffen van de heffing maakt deel uit van de modernisering van de Kamers van Koophandel. De twaalf regionale KvK’s komen samen in één organisatie waarvan ook Syntens deel gaat uitmaken. Wie betaalt dit Ondernemersplein? Dat is het Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie (EL&I). In oktober wordt er meer bekend gemaakt over de verdere invulling van het Ondernemersplein. Ik ben benieuwd naar de verdere ontwikkelingen. Ik vind het een goed idee dat je alleen betaalt voor diensten waarvan je ook echt gebruikmaakt of waarvoor je zelf kiest, ook als de kosten dan hoger uitvallen dan de jaarlijkse heffing.

Bron: Kamer van Koophandel (KvK) en nieuwsbrief VZZP

LOA - Een door Lezen en luisteren Overdraagbare Aandoening

Door Mariëlle van Benthum

LOA - Een door Lezen en luisteren Overdraagbare Aandoening. Zo introduceert Vaagtaal zichzelf op de gelijknamige website en roept Vaagtaal lezers op om te vechten tegen vaag taalgebruik. Een mooi streven. Vaagtaal houdt zich niet bezig met taalpurisme. Het gaat niet om taalkundige fouten, maar om onduidelijke taal.

Is vaagtaal een ziekte?
Vaagtaal wordt beschreven als een soort ziekte. U leest op www.vaagtaal.nl waar een infectie en besmetting vandaan komen en hoe deze kunnen uitgroeien tot een epidemie. Tevens worden besmettingshaarden en verschillende symptomen beschreven.

Wat zijn de symptomen?
Vaagtaal herkent u aan verschillende symptomen. Zo zijn er modewoorden en uitdrukkingen, zoals aan iets 'handjes en voetjes geven'. Een voorbeeld van een containerwoord is 'dynamische werkomgeving'. Wat betekent dat nou concreet? Is het een rommelig bedrijf? Of zijn oudere sollicitanten niet welkom? Bij passivitis wordt de passieve vorm veel gebruikt. Dit kan tot gevolg hebben dat het onduidelijk is wie wat doet en wie verantwoordelijk is.

Vaagtaalverkiezing en vaagtaalbingo
Arjen Ligtvoet en Cathelijne de Busser zijn de bedenkers van de website www.vaagtaal.nl. Ze raakten geïnspireerd door teksten van managers, ambtenaren en adviseurs. Het zal u niet verbazen dat de website erg duidelijk is.

Bovendien hebben de makers gevoel voor humor. Ze hebben hun best gedaan om de informatie niet alleen doelgericht maar ook leuk te maken. En wat mij betreft met succes. Zo houden ze elk jaar een verkiezing voor het vaagste woord of de vaagste uitdrukking. In 2010 won 'ik heb zoiets van'. Daarnaast kunt u zichzelf ook vermaken met hun vaagtaalbingo. Hierbij drukt u een overzicht af met typische vaagtaal. U gaat daarmee een vergadering in en houdt op uw afdruk bij welke van de genoemde vaagtaalelementen u tijdens de vergadering hoort. Heeft u er vijf op een rij gevonden, dan klimt u op uw stoel en roept u 'bingo'. Een beetje flauw misschien? Maar stiekem ook wel weer heel leuk.

LinkedIn-groep Vaagtaal
De makers van de website verwijzen (natuurlijk) ook naar hun tekstbureau Tekstridder, en er zijn ook links naar websites waar u aanbevolen boeken kunt bestellen. Handig als u na het lezen van de informatie nog meer wilt weten over het voorkomen van vaagtaal. En sinds kort heeft Vaagtaal ook een eigen LinkedIn-groep. Misschien treffen we elkaar daar binnenkort.

maandag 5 september 2011

Een beeldwoordenboek online

Door Mariëlle van Benthum

Visual Thesaurus is bedoeld als online beeldwoordenboek waarin u inspiratie kunt opdoen voor variatie in woordkeuze, of net dat ene woord kunt vinden waar u even niet op komt. Hoe werkt het en hebben we hier voor het Nederlands ook iets aan?

Hoe het werkt
Om te beginnen geeft u op in welke taal u wilt zoeken en in welke taal of talen u de gevonden woorden met dezelfde betekenis moeten hebben. Tijdens mijn test geef ik aan dat ik zowel Nederlandse als Engelse resultaten wil zien. Voor het Nederlandse woord 'vertaler' vindt de thesaurus onder meer 'tolk', 'vertaalprogramma', 'zelfstandige' en 'eenling'. In het scherm met de visuele weergave van de woordrelaties verschijnen ook de Engelse termen 'translator', 'interpreter' en 'individual'.

U kunt de gevonden woorden aanklikken om deze als zoekwoord in te stellen. Er wordt dan een nieuwe grafische weergave gemaakt op basis van het geselecteerde woord. Engelse woorden kunt u ook beluisteren door op een luidsprekericoontje naast het woord te klikken. Dit icoontje verschijnt wanneer u een woord hebt geselecteerd.

Gekleurde stippen
Als een woord aan een rode stip is gekoppeld, betekent dit dat het een zelfstandig naamwoord betreft. Wanneer u de muisaanwijzer over de rode stip beweegt, verschijnen één of meer definities van het woord dat bij de stip hoort. Voor ‘vertaler’ wordt in het Engels de volgende definitie gegeven: “someone who mediates between speakers of different languages”. Bijvoeglijke naamwoorden hebben gele stippen, werkwoorden groene stippen en bijwoorden paarse stippen.

VocabGrabber
Verder bevat de site interessante nieuwtjes op het gebied van woordkennis. Zo lees ik dat je via VocabGrabber ook een tekst op de website kunt plakken, zodat deze wordt verwerkt door de Visual Thesaurus. Dat ziet er prachtig uit. Het experiment met een Nederlandse tekst valt nog tegen, maar een Engelse tekst levert een verzameling in verschillende kleuren weergegeven woorden op, in verschillende groottes. De kleuren geven een onderverdeling aan in groepen, bijvoorbeeld in de groepen aardrijkskunde, personen, wiskunde en wetenschap. U kunt een of enkele van de groepen kiezen en op basis daarvan een woordenlijst genereren.

Gratis proefversie
Bij de test heb ik gebruikgemaakt van een gratis proefversie die u 14 dagen mag uitproberen. Daarna bedragen de kosten USD 2,95 per maand of USD 19,95 per jaar. De site zit vol met leuke en nuttige hebbedingetjes. Probeer het zelf eens via http://www.visualthesaurus.com/.

API Google Translate niet meer gratis beschikbaar

Door Eva Schwarzberg

Google heeft aangekondigd een aantal diensten niet meer gratis aan te bieden vanwege te hoge kosten.

Een van deze diensten is de API voor Google Translate. Met behulp van deze API kan de machinevertaling van Google in andere programma's en websites worden ingebouwd. Vertaalprogramma’s zoals SDL Trados, Wordfast en DéjàVu maken gebruik van de API voor Google Translate.
Het is mij niet geheel duidelijk wat de gevolgen zijn voor deze programma’s van het niet meer gratis beschikken over de API. Op de website van bijvoorbeeld SDL kan ik hierover niets terugvinden.
Inmiddels heeft Google een betaalde versie van de API uitgebracht. De kosten hiervan bedragen momenteel 20 dollar per 1 miljoen vertaalde tekens.

Bron: nieuwsbrief Nederlandse Taalunie juni 2011 en Google Code

Tolkattitude en ethische dilemma’s voor tolken

Door Mariëtte van Drunen

Tolken lopen tegen heel andere problemen aan dan vertalers. Ze komen bijvoorbeeld voor ethische dilemma’s te staan en moeten zich in diverse omstandigheden een neutrale houding aanmeten. Hoe kunt u behulpzaam zijn en toch objectief blijven? Wat doet u tijdens taalanalyses?

KTV Kennisnet helpt u uw kennis over diverse ethische en praktische aspecten van het tolken te verdiepen in een studiedag met twee workshops: Tolken bij taalanalyse, door mw. dr. Maaike Verrips en Workshop tolkattitude: gesprekspartner of vertaalmachine? Door mw. mr. Marijke Roelofsen en mw. Cathe Kwakkenbos.

Tijdens de eerste workshop komt de rol van tolken bij een taalanalyse van het IND aan bod. Dergelijke analyses worden uitgevoerd wanneer er twijfel is over de herkomst van een asielzoeker en bestaan in een speciaal interview met de asielzoeker. Na een algemene inleiding gaan de deelnemers in kleine groepjes oefenen.

De tweede workshop, over tolkattitude, wordt omschreven als “een workshop zonder pretenties over hoe het moet” en laat zien hoe verschillende tolkhoudingen overkomen op de gespreksvoerders en op uzelf. Weet u goed welke houding u aanneemt? En hoe dit op uw cliënten overkomt? Roelofsen en Kwakkenbos laten de deelnemers middels rollenspellen en gestructureerde feedbackoefeningen leren van zichzelf en anderen.

Praktische informatie: de workshop vindt plaats op 11 november 2011 en alle benodigde informatie vindt u hier.

Twitter vertalen

Door Mariëlle van Benthum

Het Twitter Translation Center vraagt vrijwilligers om Twitter te vertalen naar onder meer het Nederlands. Op de website http://webwereld.nl schrijft Uhro van der Pluijm over een interview met twee Nederlandse moderatoren van Twitter. Zowel de normale website, de mobiele website als de mobiele apps van Twitter worden vertaald via crowd sourcing. Nieuwe twitteraars zien automatisch de Nederlandse versie van Twitter. Bestaande twitteraars kunnen deze handmatig inschakelen.

Hoe werkt het precies?
U opent http://translate.twttr.com/welcome in uw browser. Op de helppagina wordt uitgelegd hoe u kunt meewerken aan de Nederlandse vertaling van Twitter. Eerst moet u geregistreerd zijn bij Twitter en inloggen op uw account. U kiest een taal en dan ziet u een overzicht van te vertalen onderwerpen met daarbij het percentage dat al is voltooid. In het volgende scherm ziet u subonderwerpen met opnieuw het percentage dat al is voltooid.

Als u een onderwerp heeft gekozen, ziet u via de standaardweergave 'Untranslated' de nieuwe zinnen om te vertalen. Voor sommige zinnen bestaan al één of meer vertalingen, maar is er nog geen uniforme vertaling geaccordeerd door Twitter. In zo'n geval kiest u een vertaling of geeft u een nieuwe vertaling als u vindt dat het beter kan.

Taaltips
U vindt korte maar krachtig aanwijzingen over de gewenste stijl. Er wordt gevraagd om informeel taalgebruik en korte zinnen. Er is een speciale Google-groep voor Nederlandse Twitter-vertalers. Tevens vindt u een link naar een website met een verklarende woordenlijst van Twitter-termen.

Bent u klaar met vertalen, dan klikt u onderaan op de pagina op de knop 'Save translations' om uw vertalingen op te slaan.

Voltooide vertalingen bekijken
Via de knop 'Your translations' schakelt u over naar een weergave met een overzicht van vertalingen die u heeft gemaakt of voorgestelde vertalingen waarop u heeft gestemd.

Via de weergave 'Completed by the community' vindt u vertalingen die al zijn vertaald en die Twitter al heeft geaccordeerd. Mocht u nog opmerkingen hebben over deze voltooide vertalingen of een wijziging willen voorstellen, dan klikt u op 'More information'. Zo opent u een formulier waarin u uw opmerkingen en suggesties kwijt kunt.

Meer informatie
Meer informatie vindt u via http://translate.twttr.com/welcome en http://webwereld.nl/achtergrond/107533/nederlanders-vinden-twitter-vertalen-een-uitdaging.html

Regels permanente educatie (PE) gewijzigd

Door Eva Schwarzberg

Op 9 juni 2010 is het Besluit Permanente educatie Wbtv gepubliceerd. Sinds deze datum zijn beëdigd tolken en vertalers verplicht om iedere vijf jaar 80 PE-punten behalen. Door de ervaringen van het afgelopen jaar is er een aantal wijzigingen aangebracht in het besluit.

Naar aanleiding van de diverse vragen en suggesties van onder andere tolken, vertalers en beroepsverenigingen over de voorwaarden voor permanente educatie, hebben het Kwaliteitsinstituut Wbtv en de Commissie btv zich gebogen over de PE-procedure en deze waar nodig aangepast.

Een paar belangrijke wijzigingen:
- De PE-procedurebeschrijving is vernieuwd;
- Enkele voorwaarden zijn gewijzigd;
- Er is een nieuw hoofdstuk Permanente Educatie beschikbaar op http://www.bureaubtv.nl/;
- De formulieren voor een PE-verzoek zijn vernieuwd.

De inhoudelijke wijzigingen gelden voor verzoeken die vanaf 10 juli 2011 zijn ingediend. Een verzoek tot het toekennen van PE-punten dat betrekking heeft op een scholingsactiviteit die is gestart vóór 10 juli 2011, wordt beoordeeld onder de voor de aanvrager meest gunstige voorwaarden.

Enkele inhoudelijke wijzigingen nader toegelicht

1. Daadwerkelijke scholingsuren

Alleen aan daadwerkelijke scholingsuren kunnen PE-punten worden toegekend. Onder daadwerkelijke scholingsuren worden uitsluitend contacturen verstaan. Iedere vorm van zelfstudie, bijvoorbeeld bij scholingsactiviteiten die schriftelijk worden gevolgd, is dan ook uitgesloten van het toekennen van PE-punten. Ook aan de voorbereidings- en huiswerktijd voor PE-activiteiten worden op grond van artikel 4 geen PE-punten toegekend*.

Ook zijn volgens artikel 4 van het Besluit PE, ontvangst, kennismaking en pauzes uitgesloten van het toekennen van PE-punten. Bij de berekening van het aantal punten dat kan worden toegekend aan een scholingsactiviteit wordt het aantal contacturen naar beneden afgerond op hele uren*.

*Uitzonderingen: geaccrediteerde onderwijsinstellingen (de Nederlands-Vlaamse Accreditatieorganisatie (NVAO) of een buitenlands equivalent daarvan) waar het European Credit Transfer System (ECTS) wordt gehanteerd. In dit systeem staat ieder studiepunt (EC) voor 28 uren. Dit systeem biedt duidelijke garanties voor de daadwerkelijke inspanning die moet worden geleverd om een certificaat, getuigschrift of diploma te behalen.

2. Deskundigheidsbevorderende cursus
Iedere scholingsactiviteit moet de deskundigheid bevorderen. Dit betekent dat aan het verrichten of verzorgen van een gelijke scholingsactiviteit slechts eenmalig PE-punten worden toegekend. Van deze regel kan worden afgeweken als de inhoud van de tweede scholingsactiviteit wezenlijk anders is.

Om als gastspreker/-docent van een scholingsactiviteit die bestaat uit het geven taalonderwijs, PE-punten aan te vragen, is van belang dat uw lessen van een voldoende hoog niveau zijn. Taalonderwijs moet minstens het B2-niveau van het Europese Referentiekader voor Talen (hierna: het ERK) hebben. Dit niveau is ook van toepassing op het toekennen van PE-punten als cursist van een scholingsactiviteit op het terrein van taalonderwijs.

3. Relevantie
Binnen het PE-besluit draait het om 'relevante scholingsactiviteiten' waarbij relevantie breed mag worden opgevat: een scholingsactiviteit moet in het algemeen relevant zijn voor een tolk of vertaler.

4. Soorten scholingsactiviteiten

Publicaties en bestuurslidmaatschappen zijn geen scholingsactiviteiten. Een bezoek aan een bibliotheek of museum, of het maken van een stadswandeling of studiereis kan PE-punten opleveren, maar alleen als er sprake is van een educatieve insteek en een deskundige begeleiding. Bij het volgen van webinars of andere online scholingsactiviteiten moet er een bewijs van (online) aanwezigheid kunnen worden overlegd om in aanmerking te komen voor de toekenning van PE-punten.

5. Stagebegeleiding
Het begeleiden van een stagiair kan PE-punten opleveren. Hiervoor gelden speciale regels.

Per verzoek wordt er beoordeeld of er sprake is van een scholingsactiviteit.

Bron: Bureau Btv

vrijdag 12 augustus 2011

Idioom in 40 talen?

Door Mariëlle van Benthum

De website www.idiomizer.com is een internationale Wiki voor idioom. Zo vindt u er vertalingen van onder andere spreekwoorden en gezegden.

IDIOMIZER is een site voor het vergelijken van idioom in meer dan 40 talen. Deze website is bedoeld voor het vertalen en verklaren van idioom, omdat de vertaling van idioom vaak volkomen andere woorden bevat dan dezelfde uitdrukking in de brontaal. Naast de juiste vertaling, worden ook een letterlijke vertaling en een fonetische weergave van de uitdrukking opgenomen.

Nederlandse vertalingen
Na een paar zoekopdrachten krijg ik de indruk dat de Wiki nog voldoende uitdaging biedt aan Nederlandse vertalers, namelijk om vertalingen toe te voegen. Ik vind nog maar weinig Nederlandse vertalingen. Als de database betrouwbaar is gevuld, is de site een nuttige bron bij het vinden van vertalingen voor idioom.

Wie voelt zich geroepen een bijdrage te leveren aan de Nederlandse content voor deze Wiki? Om toegang te krijgen, kunt u zich gratis en eenvoudig registreren.

Vertaalpraat: wat is dat nou weer?

Door Mariëtte van Drunen

Vertalers die actief zijn op Twitter kunnen inmiddels alweer enige tijd op een vast moment in de week virtueel bij elkaar komen om het over allerlei vertaalzaken te hebben. Soms ligt het onderwerp vast en soms, zoals in deze zomermaanden, gaat het over alles wat ter sprake komt.

Er is ruimte voor allerlei onderwerpen, van tarieven tot vertaalproblemen en van hulpmiddelen tot specialistische vragen. Vertaalpraat heeft ook een Facebook-pagina, maar het interessantst is natuurlijk de kans om wekelijks online met collega's te praten op een heel toegankelijk, informeel platform.

Hoe werkt het?
Elke vrijdagochtend van 9:00 tot 10:00 uur kunnen vertalers terecht op Twitter voor een open Twitter-gesprek via de hashtag #vertaalpraat. In Twitter worden hashtags (woorden met een hashtag - # - eraan vast) gebruikt om aan te duiden met welke zoekwoorden een bericht vindbaar is. Hashtags zijn dus als het ware etiketten waaraan Twitter ziet dat iets als zoekwoord bedoeld is.

Als u mee wilt doen aan Vertaalpraat, dan zoekt u even (op een vrijdagochtend tussen 9 en 10) op #vertaalpraat op waarover het gesprek gaat en typt u vervolgens een tweet met daarin uw korte reactie en de tekst #vertaalpraat (vergeet de hashtag niet!). Daarna klikt u op de knop Tweeten. U hebt wel een Twitter-account nodig om toegang tot Twitter te krijgen en ieder bericht kan, inclusief de hashtag en spaties, maximaal 140 tekens lang zijn.

Waar komt vertaalpraat vandaan?
Vertaalpraat is opgezet door vertaalster Saskia Steur, die een aantal jaar geleden ook online trainingen voor vertalers organiseerde, waarbij vertalers elkaar feedback gaven op een korte door hen allen gemaakte vertaling en zo van elkaar konden leren. Vertaalpraat is een al net zo leuk initiatief en ik zou willen dat ik vaker tijd had om ook aan de gesprekken deel te nemen.

Het boek From Reality to Another: 500 auteurs en 12.000 vertalers via het menselijk-vertaald social media-platform PremiumFanPage

Persbericht van PRWeb, vertaald door Eva Schwarzberg

Tijdens de HTIA-conferentie van 2011 in Jerusalem, Israël, maakten Roisto Ltd en PremiumFanPage bekend bezig te zijn met de vertaling van ‘s werelds eerste Twitter-roman in meerdere talen met behulp van crowdsourcing. Wereldwijd werken duizenden mensen samen aan de vertaling van het boek op www.140story.com*.

Eerste Twitter-roman

De eerste via Twitter geschreven roman werd in de zomer van 2010 geboren in Finland. De roman, getiteld "Todellisuudesta toiseen" of "From Reality to Another", is binnen 16 weken door 500 personen geschreven via Twitter-berichten die bestonden uit maximaal 140 tekens. Hoofdauteur Mikko Karppi bepaalde de setting voor ieder hoofdstuk door de eerste paragraaf te schrijven. Iedereen kon daarna via Twitter zijn of haar bijdrage aan het verhaal leveren.
In oktober 2010 verscheen het boek als paperback in het Fins en de eerste druk was in een mum van tijd uitverkocht. Door de grote vraag naar het boek wordt From Reality to Another nu in diverse talen gepubliceerd als e-book.

Tweet voor tweet

Voor de vertaling van het boek zijn twee weken ingeruimd. Een week voor het vertalen van de roman van het Fins naar het Engels. En daarna wordt het boek vanuit het Engels naar diverse andere talen vertaald. De voortgang van de vertaling is realtime te volgen op 140story.com, omdat het vertaalde boek tweet voor tweet wordt uitgebracht. Zodra de vertaling klaar is, kan het volledige boek als e-book aangeschaft worden. [Red. de website is op dit moment door onbekende redenen helaas niet te raadplegen en daarom weet ik niet wat de huidige status van de vertaling is.]
Esa Nikkilä, CEO van Roisto Oy, producent van het boek zegt: ”De innovatieve manier van het schrijven en vertalen van dit boek laten zien dat crowdsourcing nieuwe manieren van werken en produceren van content met zich meebrengt”.

Vertaalbeheer

De vertalingen worden beheerd door PremiumFanPage, een menselijk-vertaald social media-platform. PremiumFanPage biedt near-realtime vertalingen van professionele kwaliteit voor tweets, Facebook-updates en blogs in meer dan 50 talen. PremiumFanPage wordt gebruikt door bekende merken als Angry Birds. Een andere klant is Microtask, een van de pioniers op het gebied van crowdsourcing.

*140story.com is momenteel helaas niet bereikbaar.

Bron: persbericht PRWeb

Dunglish redigeren

Door Mariëlle van Benthum

Op 2 en 12 december 2011 organiseert Teamwork in Utrecht de eendaagse training 'Informed editing: more than just language editing'. Hierbij leert u door Nederlanders geschreven Engels reviseren. Vaak bevatten dergelijke teksten dan zoveel Nederlandse kenmerken dat het als een soort Dutch English, ofwel Dunglish, leest.

Cursusonderwerpen
In de cursus is onder meer aandacht voor het herkennen en corrigeren van Dunglish. Ook leert u verklaren waarom u bepaalde wijzigingen doorvoert, zodat u het dit aan uw klanten kunt uitleggen. Klanten kunnen er dan ook hun voordeel mee doen en de volgende keer niet met dezelfde fouten bij u komen.

Spreker
Dr. Joy Burrough-Boenisch leidt de workshop. Ze is opgegroeid in Wales, en heeft ook in onder meer Canada en Australië gewoond. Sinds 1976 woont ze in Nederland - met een korte onderbreking voor een verblijf in Oxfordshire. Ze werkt als editor, vertaler en docente wetenschappelijk Engels voor Nederlandse academici en wetenschappers. Ze is een van de grondleggers van SENSE (Society of Native-English Speaking Editors in the Netherlands).

Meer informatie
Meer informatie over de cursus, aanmelden en inschrijven vindt u via de website van Teamwork.

Aanmaningen versturen voor facturen, hoe lang mag dat?

Door Mariëtte van Drunen

De verjaringstermijn voor zakelijke vorderingen is vijf jaar. Dat wil zeggen dat u tot vijf jaar na de dag dat de vordering opeisbaar is - de datum waarop de betalingstermijn van de factuur verloopt - nog betaling kunt afdwingen. Voor particulieren geldt een kortere verjaringstermijn van twee jaar.

Als er geen betalingstermijn voor de factuur is afgesproken, geldt de wettelijke betalingstermijn van 30 dagen, aldus Martijn Kroon, adviseur van ondernemerstijdschrift/kennisnet De Zaak. Kroon adviseert ondernemers ook als de verjaringstermijn is verlopen, toch even contact met de klant op te nemen om de situatie te bespreken. Geen slecht advies, want als de klant onbedoeld niet betaald had, dan zou hij/zij best bereid kunnen blijken alsnog te betalen.

Voorkomen is beter dan genezen
Hebt u meerdere oude facturen die nog steeds niet betaald zijn, dan wordt het tijd om uw debiteurenbeheer eens onder de loep te nemen. Hebt u wel op tijd aanmaningen verstuurd, waren de afspraken met de klant duidelijk genoeg, hoe lang hebt u zelf gewacht met het versturen van de factuur? Er kunnen immers diverse redenen zijn voor een afnemer om de factuur niet op tijd te betalen. Als u erachter kunt komen waarom er niet betaald is, dan kunt u misschien rechtstreeks de oorzaak aanpakken.

Incasso
In het uiterste geval kunt u natuurlijk het innen van de vordering uitbesteden aan een incassobureau of gerechtsdeurwaarder. Voor vertalers geldt dat ze bij diverse beroepsverenigingen zoals het NGTV of de VZV (lid van PZO) gebruik kunnen maken van voordelige of gratis incassodiensten.

Bronnen: advies van de week op De Zaak (kennisnetwerk voor ondernemers), Nederlands Genootschap van Tolken en Vertalers (NGTV) en Vereniging Zelfstandige Vertalers (VZV)

vrijdag 22 juli 2011

Nieuwe stichting voor tolken en vertalers

Door Mariëtte van Drunen

Tolk-vertaler Wajih Jaafar en ondernemer/business coach Aldo van Duivenboden hebben in mei van dit jaar de Stichting voor tolken en vertalers (STV) opgericht. Wat is dit voor stichting en wat moeten we ermee?

Op hun website http://stichtingtolkenenvertalers.nl geven de oprichters aan dat ze HET platform willen zijn dat de belangen van tolken en vertalers in Nederland behartigt. Ze willen dit doen door enerzijds de beroepsgroep te vertegenwoordigen naar de rest van de wereld en door anderzijds aantrekkelijke v voor hun leden te bedingen.

Opstartfase
De stichting is duidelijk nog druk bezig met de opstartfase. Op de website staan nog geen statuten, maar wordt al wel vermeld dat tolken en vertalers inspraak moeten krijgen en dat dit ook in de statuten zal worden opgenomen. De oprichters geven ook aan de stichting volledig transparant te willen maken, zodat tolken en vertalers zonder problemen inzage kunnen hebben in de boeken. Op dit moment is hierover echter nog weinig informatie op de website opgenomen. Er is ook nog geen armslag in tijd en geld, dus is de stichting op dit moment gebaseerd op liefdewerk oud papier. De website wordt wel regelmatig bijgewerkt met nieuwe informatie.

Zicht op kortingen
De kortingen waarover Jaafar en Van Duivenboden het hebben, zijn nu nog beperkt tot een collectieve verzekeringsaanbieding (waarvan de ongevallenverzekering is inbegrepen in het Basis+-lidmaatschap van STV) en korting op een lease-auto, maar de twee oprichters van STV geven aan op zoek te zijn naar interessante kortingen op telefonie, permanente educatie en meer.

Samenwerking met Tolken Select en andere aanbieders
Voor permanente educatie wil de stichting regelmatig kortingen gaan aanbieden op cursussen van diverse aanbieders. Op dit moment is er alleen nog maar een regeling met Tolken Select. Het lag voor STV voor de hand om met Tolken Select samen te werken omdat Anita Meijer, de intiatiefnemer van Tolken Select, niet alleen partner is van STV-oprichter Wajih Jaafar, maar zelf ook heel graag wil bijdragen aan de verbetering van de positie van tolken en vertalers.

Bemiddeling voor grote aanbestedingen
Aldo van Duivenboden: “De stichting heeft als doelstelling om de positie van tolken en vertalers te verbeteren. Dat betekent dat we met alle mogelijke partijen die een bijdrage kunnen en willen leveren aan deze doelstelling willen samenwerken. Hoe groter de beweging wordt hoe beter; we hopen dat we genoeg tolken/vertalers engageren om zelf de bemiddeling ter hand te nemen als stichting, volledig transparant voor tolken en vertalers.” [Red. met de bemiddeling verwijst Duivenboden naar de bemiddeling van tolk/vertaaldiensten voor grote aanbestedingen, zoals politie en justitie.]

Stichting voor Tolken en Vertalers heeft meegewerkt aan een gezamenlijke aanbieding van Arabicom, Tolken Select en Olympia uitzendbureau voor telefonische tolkdiensten bij de politie. Het doel van deze gezamenlijke aanbieding was volgens STV om de tarieven voor tolken te verhogen en die voor de politie te verlagen door het weglaten van een dure bemiddelaar en door de nadruk te leggen op “kwaliteit en de ontwikkeling van de beroepsgroep en individuele tolken.”

Helaas bleken de regels voor de aanbesteding alleen grote partijen toe te staan met een aanzienlijke omzet in het bemiddelen van tolken en vertalers, dus zijn Arabicom/Olympia afgewezen. STV roept tolken en vertalers nu op om mee te denken en bij een volgende aanbesteding mee te doen, omdat ze met grotere hoeveelheden deelnemers wel aan de omzeteis kunnen voldoen.

Conclusie
Het is nog niet duidelijk wat de Stichting voor Tolken en Vertalers precies te bieden heeft dat bestaande beroepsverenigingen niet bieden, maar hopelijk wordt dit in de loop der tijd duidelijk. Het zou heel mooi zijn als Jaafar en Duivenboden collectieve kortingen voor de beroepsgroep kunnen bedingen en als we door samenwerking een sterkere bedrijfstak kunnen worden. De voorgestelde lidmaatschapskosten van € 99,95 per jaar zijn naar mijn mening niet overdreven hoog, omdat een ongevallenverzekering is inbegrepen.

Meer informatie: http://stichtingtolkenenvertalers.nl