De emmer

Door Tessa Vrijmoed

Wie goed een vreemde taal wil leren, kan beter niet steeds letterlijk dingen vertalen naar de moedertaal. Vandaag wil ik dat echter voor de grap eens wél doen.

Grappig

Hoe zou het klinken als wij, nadat we iets af hadden gemaakt, zouden zeggen fatto (‘gedaan’) en niet ‘klaar’, een woordje dat de Italianen juist weer wél gebruiken als ze de telefoon opnemen (pronto)? Als je in het Nederlands een persoon aanspreekt met ‘Luister…’, kun je er van op aan dat er iets belangrijks volgt; een Italiaan gebruikt Senti… echter vaak simpelweg aan het begin van een zin en als hij het aanvult met una cosa (‘een ding’) wordt het helemaal lastig te vertalen. Het werkwoord sentire is sowieso interessant, want zeg je: Hai sentito Marco? dan vraag je niet of je gesprekspartner Marco nog heeft ‘gehoord’, maar of diegene de jongen nog gesproken heeft.

Ciao betekent niet alleen ‘hoi’ maar ook ‘doei’ en neem je afscheid dan kun je volstaan met Alla prossima! (‘Tot de volgende keer!’) Ben je het niet eens met wat iemand zegt, dan kun je uitroepen: Che dici! wat ik in plaats van ‘Wat zeg je?’ haast zou willen vertalen met ‘Come on!’. Bedank je een vriend voor een bewezen dienst, dan kan deze daarop antwoorden: Ci mancherebbe, iets van ‘dat ontbrak er nog aan’ of figurati (‘stel je voor’), beide op te vatten als ‘graag gedaan’.

Letterlijk

Veel kunnen we na een letterlijke vertaling nog steeds prima begrijpen, alleen zou je het bij ons niet zo zeggen: heeft een winkelier je bijvoorbeeld geholpen, dan kun je zeggen gentilissimo (‘bijzonder vriendelijk’) en als je iemand welterusten wenst, zeg je sogni d’oro (‘gouden dromen’). Wil je niet te hard van stapel lopen, dan is piano piano op zijn plaats (‘langzaam langzaam’) en als je van gedachten veranderd bent en een aanbod afslaat, heb je er simpelweg ‘nog eens over nagedacht’: Ci ho ripensato. Roept iemand je, dan reageer je niet met ‘Wat is er?’ maar met Dimmi (‘zeg het me’) en iets wat op enige wijze ook maar leuk of aangenaam is, is mooi (che bello). En klinkt de datief in het Nederlands vreselijk oubollig, een Italiaan gebruikt deze vorm naar hartelust: Mi lavo le mani (‘Ik was me de handen’).

Zegswijzen

In de categorie zegswijzen weet je het nooit. Zo kun je hier ook gewoon het ijs breken in een ongemakkelijke situatie (rompere il ghiaccio), neem je echter een groot risico, dan begeef je je niet in het hol van de leeuw, maar in dat van de wolf (la tana del lupo). Heb je trek, dan kun je wederom aan dit dier refereren, terwijl wíj doorgaans honger als een paard hebben. En iedereen die Italiaans leert, kent de uitdrukking In bocca al lupo, zoiets als ‘In de mond met die wolf’. Wat het betekent? Succes! En je antwoordt niet door te zeggen grazie, maar: crepi! (‘moge hij creperen’).

Nederlanders worden gezien als een zuinig volk oftewel: wij hebben korte armen (le braccia corte) die niet tot onze portemonnee reiken. Wie arrogant is, heeft last van stank onder zijn neus (avere la puzza sotto il naso) en gaat iemand te ver, dan heb je het over de druppel die de vaas doet overlopen (la goccia che fa traboccare il vaso).

Tot zover deze spoedcursus Italiaans. Gouden dromen en tot de volgende. Hoi.

--

Over Tessa Vrijmoed

Tessa D. M. Vrijmoed (1982) is na het behalen van haar Master in Griekse en Latijnse Taal en Cultuur aan de Universiteit van Amsterdam (2006) twee jaar werkzaam geweest als docente Klassieke Talen aan een school in Amsterdam, alvorens zij in 2008 besloot zich te onderwerpen aan het avontuur dat Italië heet. Hier bevindt zij zich tot op heden, nauwelijks worstelend om aan de betovering van de Eeuwige Stad te ontkomen.
Tessa heeft over haar wederwaardigheden in Rome een boekje geschreven "Laat je krekels maar krieken", te bestellen bij Freemusketeers.

Bron:
Het Colosseum voorbij

Deze tekst is met goedkeuring van de auteur overgenomen. Vertalersnieuws is niet verantwoordelijk voor de inhoud.

Verder-talen: van idee naar vertaalde webwinkel

Speciale gast-auteur: de klant van een vertaler

Door Christa de Wit, Fashion designer bij Chairmelotte, Wheelchair Couture

Vorig jaar hebben mijn zoon en ik een webwinkel opgezet in mode voor rolstoelgebruikers. Aangezien we ook over de grenzen hopen te gaan verkopen, hadden we ook een vertaling nodig in een taal die niet onze moedertaal is. In dit verslagje vertel ik u graag hoe we ons bedrijf hebben opgezet en welke uitdagingen de vertalingen van onze website zoal voor ons en onze vertaalster met zich meebracht.

Het idee: kleding voor rolstoelgebruikers

Vorig jaar ontstond het idee om een webwinkel te beginnen in aangepaste kleding voor rolstoelgebruikers. Er zijn slechts enkele bedrijven wereldwijd die kleding aanbieden die geschikt is om in een rolstoel te dragen. Het gaat dan in de eerst plaats om praktische oplossingen, zoals speciale regencapes, beenzakken, schootskleden en aangepaste lange broeken.

Bovendien zijn het veelal bedrijven die naast kleding ook andere artikelen aanbieden. Je kunt dan denken aan de rolstoelen zelf, aan orthesen en aan verpleeg- en verzorgartikelen. Daardoor kan het gebeuren dat je een rolstoelbruidsjapon ziet pal naast een afbeelding van incontinentiemateriaal. Het is natuurlijk praktisch wanneer je alles meteen bij de hand hebt, maar het zette ons aan het denken.

Wheelchair Couture

Wij willen ons bedrijf, Chairmelotte –Wheelchair Couture, in tegenstelling tot die aanbieders, specialiseren in rolstoelkleding die op de eerste plaats mode is, fashion. Natuurlijk met speciale extra’s en aanpassingen die het draagcomfort verhogen en praktisch in het gebruik zijn. En met een design dat helemaal afgestemd is op de zittende houding. Chique kleding met een zit-snit, representatief om in te solliciteren en prachtig om in te schitteren op een feest. Ofwel: wheelchair couture. Een online winkel met ‘aangepaste confectie’.

Op het wereldwijde web

Wij hadden het geluk dat online verkoop steeds normaler wordt èn dat steeds meer mensen een computer hebben èn dat mensen met een beperking veel op het wereldwijde web zitten. Voor mensen in een rolstoel is het immers heel moeilijk om een winkel binnen rollen om iets te kopen. Dus besloten we een webwinkel te beginnen.

Marktonderzoek

We deden veel navraag bij rolstoelgebruikers naar hun wensen, voorkeuren en stijlen. We richtten een website in om dit onderzoek online verder voort te zetten en om te achterhalen welke maten gebruikelijk zijn bij mensen die veel zitten. Met deze gegevens konden we een eigen maatvoeringssysteem ontwikkelen.

Voertaal: Engels

We hadden echter een probleem: de Nederlandse taal wordt maar in een klein deel van de wereld gesproken. Wilden we goed gevonden en begrepen worden en wilden we veel respons op het onderzoek, dan lag het erg voor de hand om de website in het Engels te vertalen. Maar ja, dat moet je wel kunnen.

We besloten naar een professional te stappen. Een vriendin met een uitstekend gevoel voor talen en ruime ervaring in technisch vertalen was bereid de vertaling te verzorgen. Met heel veel passie en plezier heeft zij alle technische termen en woorden uit het modevakjargon nageplozen om een correcte vertaling te kunnen leveren.

Samenwerking voor gevorderden

De samenwerking verliep erg goed: in het begin schreef ik uitsluitend in het Nederlands. Bij die teksten kreeg ik vragen over wat ik precies bedoeld had en ontving ik daarna Engelse vertalingen, met waar het nodig was een aantal varianten om uit te kiezen.

Naar mate ik meer materiaal voor handen had, leverde ik ook teksten aan die half Nederlands, half Engels waren. Dan kon ik stukjes ongeveer hergebruiken. Maar zo werkte het toch niet: wat op de ene plaats perfect paste, had een andere lading als je het inpaste op een andere plaats. Dan ontving ik er een aantal tekstvoorstellen bij, met daarbij uitgelegd dat elk voorstel net iets anders uitdrukte. Sommige woorden hadden een lichte uitstraling, anderen waren zakelijker, of juist speelser. Het luisterde nauw.

De ene vertaling is de andere niet

De vertaling leverde soms ook woordspelingen op die in een andere taal heel anders overkomen. Sitting pretty was er zo een. Weliswaar de letterlijke vertaling van ‘mooi zitten’, maar in het Engels een èchte uitdrukking, en wel eentje met een lichtelijk tuttig imago. “Nogal wat schoonheidssalons heten zo, en een groot bedrijf in van die gebloemde losse hoezen voor banken en stoelen waar Engelse huisvrouwen zo gek op zijn, een vintage tearoom, een winkel in stof met bloemetjesprints” , liet de vertaalster me weten. “En bij beschrijving van personen het gaat in 99% van de gevallen over een vrouw, dus voor mannenmode is sitting pretty ook niet bruikbaar. Als slogan is het voor Engelstaligen wel erg voor de hand liggend, alsof je te lui bent om wat originelers te bedenken zeg maar. Je kan er wel eens mee spelen in een stukje tekst of zo, maar niet als kreet. Helaas”.

Verder-talen

Als er iets is dat we iedereen aan kunnen raden: zoek een vertaler die met je meedenkt. Iemand die niet min of meer klakkeloos vertaalt wat jij geschreven hebt, maar iemand die je ook vraagt: “Wat wil je uitdrukken? Wat is je bedoeling?”

We waren enorm blij met onze vertaalster, omdat ze met ons meedacht op inhoud, ons suggesties deed en kritisch was op hoe ik het opgeschreven had. En dat ook nog met een dosis humor. Dan heb je de situatie dat je teksten niet alleen vertaald worden, maar dat het verder-talen wordt.

Je komt samen een hele sprong verder. Deze manier van samenwerken legt letterlijk een brug tussen (moeder)talen en landen. Een verbinding op woordniveau, met charme en humor. En dit succes nodigt uit om – als de online winkel werkelijk gaat lopen- ook nog andere talen toe te voegen.

Tot slot: als je een kijkje neemt in de online store (Chairmelotte.com) zie je meteen het eindresultaat: prachtig vertaalde teksten.

Een beurs bezoeken als vertaler

Door Marion Caris

Binnen de vertaalwereld is acquisitie vaak een eng of vies woord. Vertalers verlaten over het algemeen niet graag hun werkplek en lopen nog minder graag te koop met hun kwaliteiten. Dat is jammer, want daarmee pikken de vertaalbureaus de krenten uit de pap. Veel vertalers nemen dat voor lief. Ze hoeven niet de deur uit of enge telefoontjes te plegen en worden toch voorzien van een continue stroom van werk. Prima. Maar wie een mooie klantenportefeuille wil met uitdagende en goedbetaalde opdrachten zal over de drempel moeten stappen. Eng? Jazeker! Maar samen met anderen kan acquisitie ook leuk zijn. Dit jaar heb ik met twee collega’s de koe bij de horens gevat. Wij gaan naar een beurs!

Een aantal weken geleden werd ik door een collega gevraagd of ik mee naar de Hannover Messe wilde gaan. De Hannover Messe is de grootste technologiebeurs ter wereld. Hier komen elk jaar in april bedrijven uit de hele wereld bijeen om hun producten op het gebied van industriële automatisering, energie- en milieutechnologie en industriële toelevering te presenteren.

Waarom de Hannover Messe?

Wij zijn vertalers en een tolk met de talencombinatie Duits-Nederlands of Nederlands-Duits en vertalen en tolken hoofdzakelijk voor branches die op de Hannover Messe zijn vertegenwoordigd. Maar wat de beurs voor ons vooral interessant maakt, is dat Nederland dit jaar partnerland is van de Hannover Messe. Onder het motto ‘Global Challenges, Dutch Solutions’ wil Nederland op de beurs een grotere bekendheid verwerven als innovatief en creatief land. Hier willen wij op inhaken.

Leuk, maar levert zo’n beursbezoek nou echt iets op?

Dat weet je natuurlijk nooit van tevoren. En het hangt erg af van je doelstellingen en je voorbereidingen. Ga je om nieuwe klanten te winnen, om de kennis over jouw branches op te frissen of om als vertaler gewoon eens te kijken wat er op zo’n beurs allemaal gebeurt?

Als je nog nooit een beurs hebt bezocht, leg de lat dan niet te hoog. Ga eerst eens een dag om te neuzen. Dat is vooral raadzaam bij grote beurzen zoals de Hannover Messe. Je krijgt dan een gevoel voor de dimensies (meer dan 200.000 bezoekers en 6000 exposanten in 27 beurshallen op enkele vierkante kilometers), de branches en de mensen op de stands. Je gaat waarschijnlijk zonder nieuwe klanten naar huis, maar wel met een tas vol handig informatiemateriaal en belangrijke nieuwe inzichten.

En die komen heel goed van pas als je een jaar later teruggaat om acquisitie te doen. Een beurs is immers een bron van potentiële klanten. Maar als je deze wilt aanboren, zijn er degelijke voorbereidingen en – niet te vergeten – een uitgebreide follow-up nodig. Of je er uiteindelijk klanten aan overhoudt blijft de vraag. Maar je kunt het geluk natuurlijk wel een handje helpen.

Alleen of met anderen?

Ga je om te neuzen, dan kan dat prima in je eentje. Je kunt dan je eigen tempo bepalen en overal zo lang kijken als je wilt. Je zult dan merken hoe gemakkelijk het is om met iemand in gesprek te komen, maar ook hoe eng het is om je als vertaler aan te prijzen en hoe moeilijk dat is bij iemand die ook iets wil verkopen.

Is acquisitie je hoofddoel dan is het fijner en effectiever om samen met één of meerdere collega’s te gaan. Je kunt elkaar moed inspreken en elkaar tijdens het gesprek helpen. Ook is het met twee of drie personen gemakkelijker om de aandacht van de verkoper vast te houden. Die haakt over het algemeen namelijk snel af als hij merkt dat je geen potentiële klant bent.

Maar een samenwerking met collega’s is ook beter vanwege de vele voorbereidingen. En niet in de laatste plaats met het oog op een professionele presentatie. Het biedt een bedrijf zekerheid als je je als netwerk en niet als einzelgänger profileert.

Een professionele presentatie gaat boven alles

Zoals al aangegeven, is het belangrijk om je als netwerk te presenteren. Kies daarbij collega’s die dezelfde talencombinaties en specialisaties hebben als jij. Daarbij is het mooi meegenomen als er ook een tolk aan boord is. Zo dek je een breed spectrum aan diensten af. Bij ons: tolken en vertalen van het Nederlands naar het Duits en van het Duits naar het Nederlands volgens het vierogenprincipe en het moedertaalprincipe.

Maar belangrijker nog: kies collega’s die je vertrouwt en die dezelfde kwaliteitseisen en dezelfde manier van werken hebben. Je moet niet alleen op de beurs, maar ook erna op elkaar kunnen rekenen.

Zorg dat iedereen een deugdelijk visitekaartje heeft. Tegenwoordig is het niet meer zo duur om kaartjes te laten drukken. Beknibbel niet op de kwaliteit. Een visitekaartje is je visitekaartje!

Maak van tevoren een website. Als je budget klein is, kun je volstaan met één pagina waarop duidelijk je persoonlijke gegevens, je talencombinatie(s) en je specialisatie(s) staan vermeld. Zet er ook een foto bij. Geen vakantiekiekje, maar minimaal een goede pasfoto die professionaliteit uitstraalt. Mocht een bedrijf na de beurs naar je visitekaartje grijpen dan helpt een foto om het geheugen op te frissen. Bovendien: wil jij ook niet graag zien met wie je van doen hebt?

Als je zelf niet zo veel verstand hebt van websites, laat deze dan door een professional maken. Niets stoot potentiële klanten meer af dan een website die aan alle kanten rammelt en van te veel toeters en bellen is voorzien. Bespaar ook hier niet op kwaliteit.

Van een flyer hebben we na kort overleg afgezien. Deze belandt zeer waarschijnlijk in de prullenbak. Met een visitekaartje gebeurt dat misschien minder snel. En als daar het adres van je website op staat vermeld, dan heb je in wezen een digitale flyer.

Welke beursdag werpt de meeste vruchten af?

Bij beurzen die meerdere dagen duren, is het zinvol om te kijken wanneer je het best kunt gaan. Bij de Hannover Messe is de eerste dag interessant, omdat Nederland bij de opening extra centraal staat. Handig om bij aan te knopen. Maar houd er tijdens de eerste dagen rekening mee dat de verkopers bijzonder gefixeerd zijn op het vinden van nieuwe klanten en het sluiten van deals. Als vertaler ben je dan niet interessant en kun je vriendelijk maar snel worden afgeserveerd. Aan de andere kant zijn de meeste verkopers gedurende deze dagen nog fris en enthousiast.

Dat is tijdens de laatste dagen vaak niet meer zo. De deals zijn dan gesloten en het beurspersoneel wil naar huis. Aan de andere kant hebben de mensen op de stand dan wat meer tijd. De kans is dus groter dat er een wat langer gesprek tot stand komt.

Maar uiteindelijk komt het er op aan hoe goed je bent voorbereid en hoe handig je het gesprek voert. Tip: Regel je overnachting op tijd.

Selectief zijn is belangrijk

Het heeft weinig zin om op de beurs langs alle stands te lopen en te kijken welke interessant zouden kunnen zijn. Eén of zelfs twee dagen is veel te kort en je voeten zullen het je niet in dank afnemen. Maak daarom van tevoren een selectie van bedrijven die je als klant wilt hebben.

Bijna elke website van een beurs heeft een overzicht van branches en exposanten. Vaak staat het land van herkomst vermeld en ook de website van het bedrijf. De Hannover Messe heeft een bijzonder handige zoekfunctie waarmee je op branche, productgroep of product kunt filteren.

Maak een eerste grove selectie en bekijk de websites van de betreffende bedrijven. Past het bedrijf werkelijk bij jouw profiel? Is het bedrijf actief op de markt van jouw land of zijn er tekenen dat het deze markt wil betreden? Is de website al in jouw moedertaal vertaald? Kun je via de website namen van eventuele contactpersonen achterhalen? Verfijn je selectie totdat er uiteindelijk 20-30 bedrijven overblijven. Hiermee ga je verder aan de slag. Wat dat betekent, lees je in mijn volgende blog.

--
Over Marion Caris

De bovenstaande tekst heeft Marion Caris geschreven voor haar eigen blog en mochten wij hier overnemen.
Marion Caris is in 1994 afgestudeerd aan de Opleiding Tolk-Vertaler in Maastricht. Zij specialiseerde zich in de talen Duits en Engels. Sinds 2005 is Marion woonachtig in Berlijn en werkzaam als freelance vertaalster. Ze is gespecialiseerd in technische vertalingen en vertalingen op het gebied van e- en m-commerce.


Deze tekst is met goedkeuring van de auteur overgenomen. Vertalersnieuws is niet verantwoordelijk voor de inhoud.

Impressies van de conferentie ‘Vertaaltechnologie: kans of bedreiging?’

Door Cas Jamin

Op 4 april 2014 bezocht ik de OCPE-conferentie ‘Vertaaltechnologie: kans of bedreiging?’ in het NBC Congrescentrum in Nieuwegein. Het was een goed verzorgde dag met een variëteit aan interessante presentaties over hoe vertaaltechnologie en het internet de vertaalmarkt en het dagelijks werk van de vertaler (zullen) beïnvloeden.

Vertaal- en lokalisatieprocessen

Robin Franke, hoofd technische documentatie bij Franke Coffee Systems, gaf met zijn presentatie een beeld van het vertaal- en lokalisatieproces van een internationaal georiënteerd productiebedrijf. Het werd duidelijk dat het heel wat inspanning en coördinatie vergt om alle communicatie rondom je producten in tientallen talen beschikbaar te houden.

Technische hulpmiddelen zijn belangrijk, zo niet essentieel bij projecten van een dergelijke omvang, maar Franke benadrukte vooral ook de waarde van een goede communicatie tussen opdrachtgever en vertaler. Als zij zicht hebben op elkaars proces en de vertaler weet hoe zijn bijdrage in het grotere geheel past, dan is dat een goede basis voor een vruchtbare samenwerking.

Machinevertaling

Nathalie de Sutter, commercieel directeur van CrossLang, vertelde hoe machinevertaling steeds vaker wordt ingezet om het handmatige vertaalproces te versnellen. Hierbij wordt een tekst door de computer voorvertaald, waarna de vertaler of post-editor de vertaling nabewerkt tot het gewenste kwaliteitsniveau. Een perfecte vertaling, vooral op het gebied van stijl, is bij deze werkwijze meestal niet het doel.

Dit is een belangrijke ontwikkeling die de rol van de vertaler behoorlijk zou kunnen veranderen. Henk Boxma, consultant en specialist op het gebied van lokalisatie vanuit zijn bedrijf Boxma IT, schetste zelfs een mogelijke toekomst waarin vertaalwerk grotendeels is geautomatiseerd.

Kwaliteitsborging

Angelika Zerfaß, trainer en consultant bij zaac, sprak over translation quality assurance tools. Dit zijn computertoepassingen die de vertaler helpen bij het proeflezen. Ze wijzen je op mogelijke lacunes (heb ik alles vertaald?), inconsistenties (heb ik de juiste terminologie consequent doorgevoerd?), interpunctiefouten, verkeerd overgenomen getallen en problemen met opmaaktags. Zo merk je dergelijke, vaak onopvallende fouten sneller op en bespaar je tijd.

Terminologiebeheer

Tatiana Gornostay, business development manager bij Tilde, vertelde over het TaaS-project dat zij leidt. TaaS, terminology as a service (terminologie als dienst), is een nieuw online platform om te werken met terminologie. Zo heeft TaaS functies voor terminologie-extractie en -beheer en kun je terminologie delen met andere vertalers.

Online zichtbaarheid

Wim van der Mark, trainer marketing en verkoop bij Dialoogtrainers.nl, sprak over het belang van online zichtbaarheid. De aankoop van een product of dienst start tegenwoordig bijna altijd met online zoeken en vergelijken, waarbij klantbeoordelingen steeds vaker een belangrijke rol spelen. Daarom is het zaak dat je als vertaler of tolk investeert in een goede website, zichtbaarheid op sociale media en dat je probeert om aanbevelingen van klanten te krijgen.

Een veranderende markt

Ruben Cornelissen, oprichter van FindCircles, signaleert veranderingen in de manier waarop vertalers en opdrachtgevers met elkaar in contact komen. Opdrachtgevers kunnen veel sneller en gemakkelijker dan voorheen informatie vinden over vertaalbedrijven en hun diensten. Dat betekent ook dat opdrachtgevers in toenemende mate online zoeken en vergelijken en rechtstreeks contact maken met vertalers.

Van de kant van de vertaler zijn er initiatieven zoals Gengo, Verbalizeit, en Unbabel die inspelen op deze ontwikkeling. Cornelissen is zelf betrokken bij het Nederlandse initiatief FindCircles, dat uitgaat van een transparante presentatie van de diensten van individuele vertalers of groepen samenwerkende vertalers.

Conclusie: kans of bedreiging?

Vertaaltechnologieën hebben vertalers veel te bieden. Denk maar aan de productiviteitswinst bij het gebruik van een vertaaltool, een vertaalgeheugen en een databank met terminologie. Geen dubbel werk, want wat al goed vertaald is kan hergebruikt worden. Tegelijkertijd zetten deze technologieën de vertaalmarkt onder druk. Vertalen vindt meer en meer plaats als vervolg op pre-translation of het machinevertalen. Daardoor zullen technische competenties en domeinspecialisatie van de vertaler steeds belangrijker worden.

Daarnaast heeft het internet een sterke invloed op de manier waarop men zaken doet, ook in de vertaalsector. Klanten kunnen gemakkelijk aanbieders zoeken en vergelijken, ook over landsgrenzen heen. Dat vergroot natuurlijk de concurrentiedruk, maar het biedt ook veel mogelijkheden om een internationale markt aan te spreken. Het lijkt dan ook goed dat vertalers zich oriënteren op de kansen en bedreigingen die deze ontwikkelingen met zich meebrengen.

Geraadpleegde bronnen
Conferentiemap, zoals uitgereikt aan bezoekers van de conferentie.
Website conferentie Vertaaltechnologie: kans of bedreiging?
Website Opleidingscentrum Permanente Educatie.
Wikipedia over post-editing.

FindCircles: nieuw online samenwerkingsplatform voor vertalers

Door Sigrid Lensink-Damen

Freelance vertaler zijn is geweldig, maar vaak ben je afhankelijk van grote vertaalbureaus of tussenpersonen. Dit drukt de prijs voor de freelancer aanzienlijk en daarom werken steeds meer vertalers liever via een coöperatie. Het nieuwste initiatief op het gebied van direct contact tussen klant en vertaler heet FindCircles.

Initiatiefnemers

FindCircles is een initiatief van Ruben Cornelissen en Bob Balm. Ruben en Bob kennen elkaar van hetzelfde vertaalbureau, waar Ruben zich voornamelijk bezighield met onderzoek naar de vertaalwereld. Ruben heeft Marketing Management en Japans gestudeerd. Bobs achtergrond is Nieuwe Media en Digitale Cultuur en hij werkte bij het vertaalbureau als online marketeer. Zowel Ruben als Bob hadden een langgekoesterde wens om voor zichzelf te beginnen. Na vele potjes pool en diverse dagdromen en conceptontwerpen trokken ze de stoute schoenen aan en richtten ze FindCircles op.

FindCircles is een online platform waar freelance vertalers hun diensten kunnen aanbieden en opdrachtgevers vertalingen kunnen aanvragen. Dit doen ze via zogenoemde Circles, waarin een vertaler kan samenwerken met andere vertalers. Een freelancer kan er ook voor kiezen om alleen te werken. De site koppelt Circles aan een opdrachtgever die een bepaalde expertise zoekt. De opdrachtgever bepaalt met welke Circle hij zaken wil doen.

De Circles worden opgericht en onderhouden door de freelance vertalers die hun diensten via FindCircles aanbieden. Als vertaler kun je je diensten bij diverse Circles aanbieden en/of zelf een Circle beginnen. De leden van de Circle bepalen wie er lid wordt en wie niet. De Circle bepaalt ook of een opdracht wordt aangenomen of niet.

Hoe werkt het?

De opdrachtgever komt op de site FindCircles en uploadt zijn opdracht via een laagdrempelig bestelformulier. Vervolgens krijgt hij een aantal Circles te zien, die qua profiel bij zijn opdracht passen. De opdrachtgever kiest de Circle die zijn voorkeur heeft en plaatst daar zijn bestelling. De leden van de Circle bepalen onderling de tarieven en wie van hen de opdracht uitvoert. Het enige wat van deelnemende freelancers wordt verwacht, is dat ze goed aangeven of ze beschikbaar zijn of niet en natuurlijk dat de opdracht binnen de afgesproken tijd wordt uitgevoerd.

Opdrachtgevers betalen de opdracht vooraf en krijgen dan pas de vertaling. FindCircles rekent een vast bedrag aan de opdrachtgever voor bemiddeling. De freelancer dient zijn factuur in bij FindCircles, die de facturen controleert en bij akkoord tot betaling overgaat.

Waarom meedoen?

FindCircles maakt de tussenpersonen in de keten tussen opdrachtgever en freelancer vrijwel overbodig. De tarieven komen dan ook direct ten goede aan de vertaler of de Circle die het werk doet en zijn daarom naar verwachting hoger dan wanneer je via tussenpersonen werkt. Verder kun je vragen stellen aan de medeleden van je Circle(s), van elkaars kennis en expertise profiteren en elkaar opdrachten toespelen.

Het magische woord bij FindCircles is niet voor niets ‘samenwerking’. Bezoek de website van FindCircles voor meer informatie en wie weet zien we elkaar in een Circle!

Bron:
FindCircles

Duolingo: vriend of vijand?

Door Marthe Dijk

In 2012 schreef Mariëlle van Benthum op dit blog een artikel over Duolingo. Duolingo is een website en app waarmee je gratis een vreemde taal kunt leren. Sinds een paar weken is er ook een Nederlandse versie beschikbaar. Maar daar moet je wel iets voor terug doen. Als taalstudent van Duolingo werk je mee aan de vertaling van artikelen en andere webcontent. Zo verdient het bedrijf geld en kan iedereen gebruik blijven maken van de dienst. Maar moeten wij hier als vertalers wel blij mee zijn?

Hoe werkt het?
Eind vorig jaar sloot Duolingo een contract met twee grote nieuwssites: Buzzfeed en CNN. Beide sites sturen populaire artikelen op om te laten vertalen door de taalstudenten van Duolingo. Gemiddeld werken er dertig tot veertig personen aan een artikel. De beginners vertalen de makkelijke zinnen en de gevorderden de moeilijkere zinnen. Hier krijgen ze niets voor betaald.

Maar Buzzfeed en CNN betalen Duolingo wel voor de vertalingen. In een artikel op Forbes geeft oprichter Luis Von Ahn aan dat de vertalingen van hoge kwaliteit zijn en dat hij tussen de 15 en 20 cent per woord zou kunnen vragen. Maar dat wil niet zeggen dat dit tarief ook betaald wordt. Von Ahn zegt in hetzelfde artikel dat de twee nieuwssites minder geld kwijt zijn aan de vertalingen door Duolingo, maar hij wil niet zeggen hoeveel minder.

Kwaliteit
De vertalingen worden door meerdere personen gemaakt, maar er is niet één persoon verantwoordelijk, wat de kwaliteit waarschijnlijk niet ten goede komt. De vraag is waarom sites als Buzzfeed en CNN dan toch kiezen voor deze manier van vertalen. Silvie van der Zee schreef al eerder in Vertalersnieuws over de voor- en nadelen van crowdsourcing voor vertalen. Wellicht speelt de vertaalsnelheid een rol. Op dit moment vertalen de gebruikers van Duolingo dertig artikelen per dag. En dat is nog maar het begin. Volgens Von Ahn zouden door het huidige aantal gebruikers meer dan tweehonderd artikelen per dag vertaald kunnen worden.

De vraag is of de kwaliteit gewaarborgd kan worden. Het is natuurlijk altijd prettig als iemand anders nog even naar je tekst kijkt, maar veertig anderen, dat is misschien iets te veel van het goede. De website zelf kan in ieder geval nog wel een revisie gebruiken. Bovenaan de pagina waar gewerkt wordt aan de vertaling van een artikel staat: ‘Deze Engels artikel wordt vertaalt naar het Duits door Duolingo, een gemeenschap van taalstudenten.’ Ik hoop maar dat het Duits van de taalstudenten beter is dan hun Nederlands.


Bronnen
Website Duolingo
Presentatie oprichter Duolingo, Luis Von Ahn
Forbes: “Language App Duolingo To Translate More Sites After Buzzfeed And CNN”
FD.nl: “‘App van het jaar’ zoekt uitbreiding in Nederland”

Linguee

Door Cas Jamin

Je zoekt een oplossing voor een vertaalprobleem. Woordenboeken en glossaria helpen je niet verder en eigen onderzoek is tijdrovend. Wat doe je dan? Met zoekmachine Linguee put je rechtstreeks uit het meertalige web om snel voorbeeldvertalingen te vinden.

Wat is Linguee?

Linguee is een zoekmachine waarmee je in een zeer groot corpus van tweetalige webteksten kunt zoeken naar mogelijke vertalingen van een woord, woordgroep of idiomatische verbinding. Daartoe indexeert Linguee tweetalige websites en publicaties van bedrijven en publieke instellingen.

De kracht van Linguee is dat het zich niet hoeft te beperken tot bestaande vertaalgeheugens of lexica. Met Linguee put je rechtstreeks uit het meertalige web, waardoor je bijvoorbeeld ook voorbeeldvertalingen vindt voor neologismen en jargon dat snel verandert.

Vertaalrichtingen

In december 2013 werd de Nederlandse Linguee gelanceerd met de mogelijkheid om te zoeken in de richting Engels-Nederlands of Nederlands-Engels. Nu wordt Linguee uitgebreid en kun je als het Nederlands je bron- of doeltaal is zoeken naar vertalingen in of uit het Bulgaars, Deens, Duits, Engels, Ests, Fins, Frans, Grieks, Hongaars, Italiaans, Lets, Litouws, Maltees, Pools, Portugees, Roemeens, Sloveens, Slowaaks, Spaans, Tsjechisch of het Zweeds. Ook andere zoekrichtingen, zoals Italiaans-Fins zijn beschikbaar. Voor een volledig overzicht klik je op de link ‘meer talen’ op de thuispagina van Linguee.

Zoekresultaten

Na het ingeven van je zoekopdracht toont Linguee de gevonden vertalingen in de context van een hele zin, met de overeenstemmende zinnen in beide talen naast elkaar. Hierbij wordt geen onderscheid gemaakt tussen bron- en doelzin en bron- en doeltekst, aangezien een zoekalgoritme dat onderscheid niet kan maken. Het zoekalgoritme ziet alleen dat het om dezelfde tekst in twee verschillende talen gaat. Dit is iets om rekening mee te houden, want je zou bijvoorbeeld ook met een vertaling van een vertaling te maken kunnen hebben.

Kwaliteit

De kwaliteit van de gevonden vertalingen is wisselend, maar over het algemeen komen er wel een aantal goede suggesties bovendrijven.

Zoekoperatoren

Met de drie zoekoperatoren (aanhalingstekens, minteken, plusteken) kun je gerichter zoeken. Op deze Linguee-hulppagina staat een korte, duidelijke uitleg.

Redactioneel vertaalwoordenboek

Linguee combineert de zoekresultaten van het web met resultaten uit redactionele vertaalwoordenboeken. Deze woordenboeken zijn nog volop in aanbouw, waardoor het vooralsnog niet meer is dan een extraatje.

Bijdragen aan Linguee

Linguee nodigt bezoekers uit om de gevonden voorbeeldvertalingen te beoordelen en om vertalingen voor te stellen voor in het redactionele vertaalwoordenboek.

Met beoordelingen help je om de zoekresultaten te verbeteren. Bij een negatieve beoordeling kun je aangeven of de vertaling niet klopt, het resultaat niet overeenkomt met je zoekopdracht of dat alleen de verkeerde woorden in de zin gemarkeerd zijn.

Conclusie

Linguee is een heel nuttig hulpmiddel voor de vertaler. Met een beetje geluk helpt het je snel verder waar het woordenboek tekort schiet.

Bronnen
Linguee.nl hulppagina’s
Linguee.nl persbericht Online woordenboek Linguee start 218 nieuwe taalcombinaties, 25 februari 2014
Linguee.nl persbericht Linguee.nl start grootste online woordenboek voor Nederlands-Engels, 4 december 2013