vrijdag 21 januari 2011

Auteursrecht voor vertalers: een paar interessante weetjes

Door Mariëtte van Drunen

Auteursrecht is ingewikkelde materie. Ik pretendeer dan ook niet dat ik er veel over weet, maar een paar dingen die ik ben tegengekomen, zijn denk ik ook zonder diepgaande achtergrondkennis ten minste het vermelden waard. Een paar weetjes:

* Volgens de Kamer van Koophandel moet een tekst aan twee vereisten voldoen om in aanmerking te komen voor auteursrecht:
  • "het werk moet origineel zijn (de hand van de maker moet herkenbaar zijn)
  • het werk moet zintuiglijk waarneembaar zijn (dus te zien, lezen of horen)." 
* In de algemene voorwaarden van het Nederlands Genootschap voor Tolken en Vertalers, NGTV, is vastgelegd dat het auteursrecht over geleverde vertalingen en andere teksten bij de vertaler blijft (geldt uiteraard alleen voor vertalers die deze voorwaarden gebruiken). Het volgende punt is wel een belangrijke kanttekening bij het auteursrecht op vertalingen.

* Hoewel een vertaling zelf auteursrechtelijk beschermd kan zijn, is deze volgens Stichting literaire rechten auteurs (Lira) ook een verveelvoudiging van het origineel. En daarom moet de vertaler toestemming krijgen van de auteur van het origineel om de vertaling te mogen verspreiden. Dit kun je zelf regelen, maar in het geval van literaire vertalingen doet de uitgever dat meestal.

* Het auteursrecht bepaalt niet alleen wie een werk mag openbaar maken en vermenigvuldigen, maar beschermt de auteur ook tegen verminking van zijn werk, aldus de Kamer van Koophandel. Op deze manier is de auteur (of vertaler) enigszins beschermd tegen reputatieschade.

* Juriste Wilma van de Meerakker van LegalTech, specialist op het gebied van auteursrecht, schrijft dat je ook op tweets, berichten die je op twitter plaatst, auteursrecht kunt hebben. Hiervoor moeten de tweets aan de basisvoorwaarden voor auteursrecht voldoen, dus moeten ze origineel en oorspronkelijk zijn. Let wel op: iedereen die zich bij twitter aanmeldt, geeft het bedrijf middels instemming met de voorwaarden toestemming om zijn/haar tweets toegankelijk te maken en te verspreiden.

PS Reageert u a.u.b. gerust als u denkt dat de informatie in dit artikel niet juist is of aanvulling behoeft. Zoals gezegd ben ik geen expert op het gebied van auteursrecht, dus ben ik blij met correcties van hen die dat wel zijn.Meer informatie: 

4 opmerkingen:

Anoniem zei

"En daarom moet de vertaler toestemming krijgen van de auteur van het origineel om de vertaling te mogen verspreiden." Moet hier in plaats van 'auteur' niet 'houder van het auteursrecht' staan? Ik wil een Duits schrijver vertalen. De schrijver is overleden maar het auteursrecht is in handen van een uitgever. Moet ik nu niet de uitgever vragen om toestemming?

Anoniem zei
Deze reactie is verwijderd door een blogbeheerder.
MVD translations zei

Dat is een heel goede vraag. Helaas weet ik dat ook niet. Misschien kunt u dit het beste aan een expert op het gebied van auteursrechten voorleggen.

Met vriendelijke groet,

Mariëtte van Drunen
Vertalersnieuws

Harry zei

En hoe zit dat als je niet echt iets afgesproken hebt, geen zelfstandige vertaler bent, maar wel een boek (met medeweten van de auteur) vanuit het Engels naar het Nederlands vertaald hebt en daar geen vergoeding voor hebt gehad?